اهل حق کردستان
درباره نویسنده ولادیمیر الکسویچ ایوانف:
ولادیمیر الکسویچ ایوانف (Vladimir Alekseevich Ivanov) نویسنده کتاب اهل حق کردستان، (متولد ۳ نوامبر ۱۸۸۶، سن‌پترزبورگ روسیه – درگذشت ۱۹ ژوئن ۱۹۷۰، تهران) شرق‌شناس روس است. آثار او درباره اسماعیلیان پنجره جدیدی بر روی اسلام‌شناسان امروزی باز کرد. او در سال ۱۹۰۷ فارغ التحصیل شد و در بخش زبان‌شناسی عضو هیئت علمی دانشگاه سن‌پترزبورگ شد.
درباره کتاب اهل حق کردستان:
کتاب «اهل حق کردستان» مبتنی بر بررسی و مطالعه نسخ مربوط به «آیین یاری» که نویسنده در مکانهای کوناگونی چون ورامین، شیراز، سبزوار و نیشابور یافته می‌باشد، ایوانف با بررسی نسخ یاد شده و همچنین محتوای حاصل از انجام مصاحبه‌های میدانی با یارسانیانی که دور از مراکز یاری میزیسته اند در خلال دههای اولیه قرن بیست میلادی تا نیمه آن این اثر ارزشمند را خلق کرده است. کتاب اهل حق کردستان به دو بخش تقسیم می‌شود نخست پاره‌ای که نویسنده به بررسی تاریخی و دینشناسانه‌ای برای مطالعه ریشه‌های تاریخی این آیین زده است و در خلال آن بررسی‌ها با روش‌های متداول مطالعه تطبیقی ادیان این آیین و عناصری از آن را با مسیحیت، مهرپرستی، اسماعیلیه و صوفیه مورد سنجش قرار داده است.
او در بخش دوم کتاب به بررسی نسخه‌هایی از این آیین که در دسترسش بوده پرداخته و تقریبا نیمی از محتوای اثرش به مطالعه و تحلیل این متون تعلق دارد، باتوجه به متون در دسترس ایوانف این قسمت نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نویسنده کوشیده ارتباط میان آنچه به عنوان سنت یارسان‌ها در مطالعات میدانی به دست آمده را با آنچه در متون آمده است بسنجد و تناظری یا زاویه میان آنها را مشخص کند، همین‌طور تلاش قابل توجهی برای فهم متون و ریشه‌های آنها به عمل آورده است. همین‌طور اثر ایوانف با توجه به زمان پژوهش و نگارشش در کنار نوشته‌های مینورسکی در این زمینه از ارزش بالایی برای بررسی و پژوهش‌های تاریخی و فرهنگی و جامعه‌شناسانه در مورد یارسانیان برخوردار است.
پیوست این اثر یعنی رسائل و متون اهل‌حق نیز از اهمیتی همسان و چه بسا فراتر از اثر ایوانف برخوردار است، مهترین بخش پیوست اثر تذکره اعلی است، این متن در سال 1291 ه ق. به نگارش (یا نسخه‌برداری) درآمده و خلاصه‌ای از کهن ترین متن آیینی یارسانیان یعنی «دیوان گوره» است.
همان‌طور که ایوانف اشاره کرده این اثر می‌تواند کوششی از سوی مطلعین و بزرگان آیینی یارسانیان در حوزه‌های جغرافیایی دور از مراکز یارسانیان باشد، بلکه در خلال آن ارتباط یارسانیان ساکن در مناطق یاد شده که اغلب ترک زبان و فارس زبان بوده‌اند با متون آیینی یاری به زبان گورانی قطع نشود. تذکره اعلی با محتوای قابل توجه و کاملش می‌تواند به تنهایی اثری قابل توجه در بررسی و مطالعه یاری و یارسان در حوزه‌های دور از مراکز ایینی یارسان به شمار آید. افزون بر آن متون دیگری مانند رسایل دراویشی از سبزوار و نیشابور که در آنها به طرح مباحثی درباره یاری و یارسان پرداخته‌اند نیز در پیوست کتاب کنجانده شده که در پژوهش‌ها در این زمینه قابل توجه هستند.
قسمتی از کتاب اهل حق کردستان:
اهل حق یا اهل حقیقت اصطلاحی که اسماعیلیان نزاری ایران نیز برای خودشان به کار می‌برند، یعنی «پیروان حقیقت (دین الهی مطلق)» – فرقة مهمی در مذهب شیعه محسوب میشوند. آنها در بین عموم به عنوان «على اللهی‌ها» شناخته میشوند، یعنی کسانی که «علی ابن ابی طالب را خدا می دانند». نه تنها متکلمان سنی بلکه متکلمان اثناعشری نیز آنها را به منزله «غلات»، یعنی «اغراق کننده» در نظر میگیرند (در تقدسی که برای علی قائل میشوند) و آنها را مرتد قلمداد می‌کنند. به این دلیل این فرقه اعتقادات خود را پنهان نگه می‌دارد و در ارتباط با جهان بیرونی از ظاهر آزمایش شده ادعای درویش یا صوفی بودن استفاده می‌کند. این پنهان کاری ارتباط آنها با فرقه، ارزیابی آماری را غیر ممکن می‌سازد و حتی تعداد تقریبی کل جمعیت آنها نامشخص باقی می‌ماند.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.