سبد خرید

دستور زبان فارسی (بر اساس نظریه‌ی گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی)

ناشر : مرکزدسته: ,
موجودی: 1 موجود در انبار

125,000 تومان

در این کتاب در چارچوب نظریه‌ی صورت‌گرای وابستگی، هر ساخت نحوی در زبان فارسی نوشتاری رسمی، به هسته و وابسته‌هایش تجزیه می‌شود، و روابط وابستگی میان آن‌ها نمایش داده می‌شود. تلاش برای ارائه‌ی تحلیلی مدلل و مبتنی بر روابط وابستگی، در نهایت مؤلف را به نظریه‌ای رساند که تحت عنوان نظریه‌ی گروه‌های خودگردان از آن یاد کرده است. دو فرض اصلی این نظریه چنین است: اولاً هر ساخت نحوی، چه جمله باشد و چه گروه‌ کوچک‌تری همچون گروه اسمی یا صفتی و غیره، در نهایت فقط از پنج نوع عنصر تشکیل می‌شود که عبارتند از یک هسته، به علاوه‌ی صفر تا چهار وابسته (شامل یک تا چند متمم اجباری، متمم اختیاری، افزوده‌ی خاص، و افزوده‌ی عام)، و ثانیاً روابط نحوی در درون هر ساخت صرفاً از طریق شرحِ روابط وابستگی در میان همین پنج عنصر نمایش داده می‌شود.

1 عدد در انبار

مقایسه



دستور زبان فارسی (بر اساس نظریه‌ی گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی)

درباره نویسنده امید طبیب‌زاده:

امید طبیب‌زاده نویسنده کتاب دستور زبان فارسی، (زادهٔ ۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۰ در تهران) زبان‌شناس ایرانی و استاد زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. فعالیت‌های پژوهشی او عمدتاً درزمینهٔ واج‌شناسی، آواشناسی، وزن شعر فارسی، دستور وابستگی و دستور زبان فارسی است. طبیب‌زاده دوره کارشناسی زبان انگلیسی را در دانشگاه شهیدباهنر کرمان و دوره کارشناسی ارشد و دکتری زبان‌شناسی را در دانشگاه تهران گذراند.

او از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۵ در دانشگاه بوعلی سینا مشغول تدریس بود و مدتی سردبیری مجلات پژوهش‌های ایران‌شناختی (به زبان آلمانی) و پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی را برعهده داشت. طبیب‌زاده در چهارمین و هشتمین دوره جشنوارهٔ نقد کتاب، برگزیدهٔ بخش زبان‌شناسی بود و برای نگارش کتاب دستور زبان فارسی برگزیده جشنواره فارابی شد.

درباره کتاب دستور زبان فارسی:

در این کتاب در چهارچوب نظریۀ صورت­گرایِ وابستگی، هر ساخت نحوی در زبان فارسی نوشتاریِ رسمی، به هسته و وابسته‌­هایش تجزیه می­شود، و روابط وابستگیِ میان آنها نمایش داده می‌شود. تلاش برای ارائۀ تحلیلی مدلل و مبتنی بر روابط وابستگی، درنهایت مؤلف را به نظریه‌­ای رساند که تحت عنوان «نظریۀ گروه­های خودگردان» از آن یاد کرده ­است. دو فرض اصلی این نظریه چنین است: اولاً هر ساخت نحوی، چه جمله باشد و چه گروه نحوی کوچک­‌تری همچون گروه اسمی یا صفتی و غیره، در نهایت فقط از پنج نوع عنصر تشکیل می­شود که عبارتند از یک هسته، بعلاوۀ صفر تا چهار وابسته (شامل یک تا چند متمم اجباری، متمم اختیاری،افزودۀ خاص و افزودۀ عام)، و ثانیاً روابط نحوی در درون هر ساخت صرفاً از طریق شرحِ روابط وابستگی در میان همین پنج عنصر نمایش داده می‌­شود.

هسته در هر ساختی تنها بر روابط میان وابسته­‌ها با هم و با خودش نظارت دارد، و تأثیر چندانی بر روابط درونیِ وابسته­‌ها ندارد، از این­‌رو هر ساخت نحوی همچون کشوری است با یک حکومت مرکزی و چند ایالت خودگردان؛ حکومت مرکزی یا هسته مسئول روابط خارجی ایالت­ها یا وابسته­‌ها با هم و با خودش است، و نقش چندانی در تعیین قوانینِ درونی هر وابسته ندارد؛ ساخت درونی هر وابسته را باید در روابطِ وابستگی میانِ هسته و وابسته­های هسته در همان گروه جستجو کرد. پس نخستین گام در این نظریه عبارت است از تجزیۀ هر ساخت نحوی به هسته­‌ها و وابسته­‌هایش، و سپس تجزیۀ هر وابسته باز به هسته و وابسته­‌هایش، و ادامۀ این شیوۀ تحلیل تا آنجا که نهایتاً براساس شبکه­ای مدلل از روابط وابستگی در هر ساخت نحوی، صورت و نقش تک­تک واحدهای واژگانی روشن شود، و کار تحلیل نحوی به پایان برسد.

دومین گام در این نظریه عبارت است از توصیف روابط وابستگی در میان عناصر هر ساخت نحوی. براساس این نظریه، روابط وابستگی در ساخت­‌هایی با توالی آزاد کلمات (مثلاً در جمله­‌های فارسی)، متفاوت با روابط وابستگی در ساخت­هایی با توالی غیرآزاد کلمات (مثلاً گروه­های اسمی) است، اما در مجموع می‌توان گفت که در هرساخت نحوی، ابتدا متمم‌­های اجباری و اختیاری به هسته، سپس افزوده‌های خاص به مجموع هسته و متمم­‌ها، و در نهایت افزوده­‌های عام به کلّ ساخت نحوی وابسته می‌­شوند.

در کارهای مربوط به پردازش زبان، معمولاً ابتدا اجزاءِ کلام (parts of speech) را که مفاهیمی صرفی-واژگانی هستند (مثلاً اسم، فعل صفت، قید، حرف اضافه و غیره) مشخص می­کنند، و سپس نقش نحوی آنها را در جمله (مثلاً فاعل، مفعول، مفعول حرف اضافه­ای و غیره) تعیین می­کنند. اما مؤلف در این کتاب کوشیده است تا شیوه­‌ای را برای پردازش زبان معرفی کند که در آن اجزاءِ کلام در هر جمله به دنبالِ و براساس نقشِ نحویِ کلمات تشکیل­ دهندۀ جمله تعیین شود.

قسمتی از کتاب دستور زبان فارسی:

فردینان دو سوسور مطالعات زبانی را به دو حوزه مجزای در زمانی (diachronic) و هم زمانی (synchronic) تقسیم کرد و اعلام داشت که در زبان شناسی در زمانی به تحولات تاریخی یک زبان و راه‌های اشتقاق آن زبان از زبان‌های پیش از خودش می‌پردازند، در حالیکه در زبان شناسی هم زمانی، زبان را به عنوان نظام با سیستمی مجزا از گذشته‌اش در نظر می‌گیرند و تنها به بررسی ویژگی‌های یک دوره خاص از آن، مثلا دور حاضر می‌پردازند. این تقسیم بندی در زمان دوسوسور عمل جسارت آمیزی محسوب میشد زیرا در آن زمان مطالعه علمی و دانشگاهی زبان محدود به مطالعات تاریخی و تطبیقی میشد و پرداختن به یک زبان، جدای از پیشینه آن کم و بیش عمل بیهوده و عجیبی محسوب می‌شد.

پس از دوسوسور بعضی از اصحاب پراگ ضمن پذیرفتن کلی دیدگاه او در این زمینه، تقسیم بندی وی را زیاده از حد افراطی و مکانیکی توصیف کردند و اعلام کردند که کنار گذاشتن کامل مباحث تاریخی از تحلیل‌های هم زمانی عملی اشتباه آمیز و گمراه کننده است، زیرا در هر حال نمی‌توان منکر وجود رد پای تاریخ در پدیده‌هایی شد که خود حاصل تحولات تاریخی هستند.

اما گذشت زمان و پدیدار شدن نیازها و امکانات جدید نشان داده است که روش دوسوسور برای برخی مقاصد عملی، همچون آموزش زبان به خارجی ها و پردازش زبان، تنها روش ممکن محسوب می شود. امروزه بسیاری از زبان شناسان نه تنها زبان مورد بررسی خود را از حیث زمانی محدود به یک دوره خاص می‌کنند، بلکه در همان دوره خاصی هم که برمی‌گزینند تنها یک گونه جغرافیایی و اجتماعی خاص را از میان گونه‌های متعدد آن زبان انتخاب می‌کنند و مورد بررسی قرار می‌دهند.

این روش در عالی‌ترین شکل خود ما را با زبانی تصنعی مواجه می‌سازد که فقط در محیطی آزمایشگاهی می‌تواند وجود داشته باشد، و بدیهی است که چنین زیانی تفاوتهای بسیاری با زبان واقعی اهل زبان دارد. اما روش فوق این مزیت را هم دارد که با کاستن تأثیر متغیرهای گوناگون بر کار مطالعه زبان، امکان دستیابی به توصیفی حتی المقدور یک دست و نظام مند ( systematic) را مهیا می‌سازد. ما در این کتاب از روشی کاملا هم زمانی پیروی کرده‌ایم، و زبان فارسی امروز را در مقام نظامی ایستا مورد بررسی و مطالعه قرار داده‌ایم. گونه زبانی مورد بررسی ما در این تحقیق عبارت است از فارسی رسمی معیار ایران. این زبان که عده‌ای به غلط آن را فارسی تهرانی نامیده‌اند،

اشتراک گذاری:
نويسنده/نويسندگان

نوع جلد

شمیز

قطع

وزیری

نوبت چاپ

3

سال چاپ

1400

تعداد صفحات

477

زبان

موضوع

شابک

9789642131594

وزن

540

جنس کاغذ

نقد و بررسی‌ها

هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “دستور زبان فارسی (بر اساس نظریه‌ی گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی)”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

پرسش و پاسخ از مشتریان

هیچ پرسش و پاسخی وجود ندارد ! اولین نفری باشید که درباره این محصول میپرسید!

موقع دریافت جواب مرا با خبر کن !
در حال بارگذاری ...

نوروز پیروز

سال نو و نوروز را خدمت فرهیختگان گرامی شادباش عرض می‌کنیم.
به اطلاع می‌رسانیم، آخرین روز دریافت سفارش‌ها ۲۶ اسفندماه ۱۴۰۲ خواهد بود و سفارش‌های ثبت شده

بعد از این تاریخ پس از کنترل موجودی از تاریخ ۱۴ فروردین ۱۴۰۳ ارسال خواهند شد.
آرزوی سالی پر از شادی و سلامتی برای همه داریم.
با سپاس.

کامک کتاب