فلسفه سیاسی آیزایا برلین
درباره نویسنده جان گری:
جان گری (John Gray) نویسنده کتاب فلسفه سیاسی آیزایا برلین، با نام کامل جان نیکولاس گری (زادهٔ ۱۷ آوریل ۱۹۴۸) متخصص در فلسفه سیاسی و محقق در زمینه تاریخ نظریههاست. وی استاد مدرسه اقتصاد لندن نیز هست. وی صاحب تألیفات قابل توجهی در این حوزههاست.
جان گری بنیادهای مشترک در اندیشهٔ لیبرال را فرد گرایی، تساوی گرایی (در فرصتها) و جهان گرایی برمیشمارد. ویژگی فرد گرا بودن حاکی از تفوق اخلاقیات بر زندگی نوع بشر است و در تقابل با فشار ناشی از جمع گرایی سوسیالیستها پا به عرصهٔ وجود گذاشت. ویژگی تساوی گرا بودن حاکی از همان فلسفهٔ اخلاقی است که تمام افراد باید از موقعیتهای یکسان برخوردار بوده و به یک میزان –به واسطهٔ انسان بودن- ارزشمند تلقی شوند؛ و ویژگی جهان گرا بودن تأکید میکند که تمام انواع بشر علیرغم تفاوتهای فرهنگی و منطقهای با یک دیگر برابرند. از نظر او دموکراسی و بازار آزاد به جای شریک بودن رقیب هم هستند. او معتقد است مالکیت خصوصی مظهر آزادی فردی در ابتداییترین شکل آن است.
درباره کتاب فلسفه سیاسی آیزایا برلین:
اینکتاب یکی از عناوین مجموعه «کتابخانه فلسفه سیاسی» است که اینناشر منتشر میکند و پیشتر کتابهای «فلسفه سیاسی هانا آرنت» نوشته لی بردشا و «فلسفه سیاسی فون هایِک» نوشته جان گری با ترجمه همینمترجم در قالب آن منتشر شدهاند.
نسخه اصلی اینکتاب سال ۱۹۹۶ توسط انتشارات دانشگاه پرینستون منتشر شده و جان گری در آن، در پی تشریح آرا و عقاید آیزایا برلین فیلسوف و نظریهپرداز سیاسی انگلیسی است که سال ۱۹۰۹ متولد شد و سال ۱۹۹۷ درگذشت. او از فیلسوفان سیاسی و مهاجران اندیشمند قرن بیستم است که از روسیه به انگلستان رفت و تجربیاتش از ضربههای دردناک سیاسی و رژیمهای توتالیتر، دست اول و مستقیم بود. اینتجربیات و حضورش در انگلستان، باعث شکلگیری نظریات سیاسی او شد اما میراث غیرانگلیسی برلین، شور آتشین و درک تراژیک از زندگی انسان است.
برلین در نوشتهها و مواضع خود، با اصول بینادی سنت فکری غرب در تضاد و دشمنی است و لیبرالیسمی که در پی آن است، مبارزهجو و متمایز از لیبرالیسم متداول غربی است. جان گری در کتابی که برای معرفی اینفیلسوف نوشته، بر اینمساله تاکید دارد که پلورالیسم ارزشی، به عنوان اندیشه واحد و بنیادین و نیروی حیاتی همه آثار آیزایا برلین است. گری میگوید چنین نگاهی در فلسفه سیاسی برلین، باعث شده که تصور جامعه کاملی که در آن همه آرمانها و خیرهای اصیل به دست میآید، نه تنها آرمانشهری بلکه ذاتا متناقض باشد.
گری در توضیح بیشتر و تشریح عقاید برلین، میگوید لیبرالیسم او، رواقی و تراژیک است و کشمش و تضاد را بین ارزشهای رقیب اجتنابناپذیر میداند. همچنین خسارتهای ناشی از آن را هم جبرانناپذیر میشمارد. گری در اینکتاب از وقایع و حوادث زندگی برلین، فقط تا حدی یاد کرده که به اندیشه و فلسفه او ارتباط پیدا میکنند.
ادعای اصلی کتاب حاضر این است که یک اندیشهٔ واحد با نیروی بنیانکن عظیم، یعنی پلورالیسم ارزشی، نیروی حیاتیِ همهٔ آثار برلین است. بر طبق این اندیشه، ارزشهای غایی بشری عینی اما مختلف است و این اختلاف فرونکاستنی است. پیامد این اندیشه برای فلسفهٔ سیاسی این است که تصور جامعهٔ کاملی که در آن همهٔ آرمانها و خیرهای اصیل به دست آید نهتنها اوتوپیایی، بلکه ذاتاً متناقض است. لیبرالیسم برلین رواقی و تراژیک است؛ کشمکش و تضاد را میان ارزشهای رقیب اجتنابناپذیر میداند، و خسران ناشی از آن را جبرانناپذیر میشمارد. از آنجا که اندیشهٔ سیاسی برلین وجه مشترکی با امیدها و توهّمات لیبرالیسمهای گذشته و حال در مورد امکان سازگاری آزادیها و برابریهای بنیادین ندارد، حیات مجددی به سنت فکری لیبرال میبخشد.
قسمتی از کتاب فلسفه سیاسی آیزایا برلین:
البته يقينا برلين ضد عقلانیت و ضد عقل گرایی یا دشمن روشنفکری نیست، زیرا او نیز مانند یکی از قدیسان حامیاش، دیوید هیوم، همچنان دلسپرده یکی از عناصر اصلی پروژه نهضت روشنفکری است، و آن روشنایی بخشیدن به جهان انسانی با پرتو تحقیق عقلانی است. اما به هر روی رد آن نوع عقل گرایی که معضلات و معماهای عمل را در نهایت مسئلهای توهمی میداند، آن نوع عقل گرایی که سابقه آن به افلاطون یا حتی شاید سقراط میرسد، و الهام بخش بسیاری از متفکران اصلی نهضت روشنفکری است، بیانگر درک و مفهومی از طبیعت انسانی است که با درک و مفهوم نهضت روشنفکری از آن مشکل میتواند سازگار باشد.
در نظر برلین انسان ذاتا ناتمام و ناکامل است، اساسا خود را دگرگون میکند و فقط به شکلی جزئی متعین است، و دست کم تا حدودی خودش مؤلف و سازنده خویش است نه آنکه تماما تابع نظمی طبیعی باشد. در نظر برلین، اندیشه طبیعت ثابت یا مشترک انسانی جای چندانی ندارد، و انسان گونه فوقالعاده خلاقی است که توانایی آن را دارد که طبيعتهای متکثر گونه گونی را برای خود شکل دهد. برلین با رد نظری که انسان را چیزی طبیعی در نظم طبیعی میداند که تابع قوانین طبیعی است و با درک آن قوانین میتوان رفتار و سرشت و طبیعت او را درک کرد، و با مفهومی پلورالیستی که از انسان دارد…
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.