کسب و کارهای آقای ژولیوس سزار

کسب و کارهای آقای ژولیوس سزار

درباره نویسنده برتولت برشت:

برتولت برشت (Bertolt Brecht) نویسنده کتاب کسب و کارهای آقای ژولیوس سزار، زاده‌ی ۱۰ فوریه ۱۸۹۸ در آوگسبورگ در منطقه‌ باواریای آلمان. برشت در کنار نمایشنامه‌نویسی، شعر هم می‌سرود و همچنین اجرای نمایشنامه‌هایش را کارگردانی می‌کرد. برشت را در جهان نمایش، چهره‌ شاخص تئاتر روایی می‌دانند و تئاتر روایی، جریانی در نقطه‌ مقابل تئاتر دراماتیک است. برشت در زمینه‌ اجراهای نمایشی، یک ابداع شاخص هم دارد: سبک فاصله‌گذاری. این ابداع در آن سال‌ها، انقلابی در زمینه هنرهای نمایشی بود.

جالب آنجاست که برشت، کار هنری را با سرودن شعر آغاز کرد. ۱۵ سالش بود که شعر می‌سرود، خیلی پیش‌تر از آنکه وارد جهان نمایش‌نامه‌نویسی شود. اولین اشعار برشت در حد فاصل سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۷ در نشریات محلی به چاپ رسید. سال ۱۹۱۸ بود که راهی نبرد جنگ جهانی شد و در تماس مستقیم با فضای نظامی‌گری قرار گرفت.

نمایشنامه‌های برشت از اجتماع پیرامون و شرایط و وضعیت سیاسی-اقتصادی بسیار تأثیر گرفته‌اند. نقد به شیوه‌ طنازانه، در لایه‌های گوناگون نمایشنامه، سبک بارز برشت است. او معتقد است که متن باید آغشته به چاشنی طنز باشد و متن باید به کیفیتی برسد که بازتاب‌دهنده‌ احساسات و اخلاقیات باشد.

روح چپ در اندیشه‌ و افکار برشت، از دیگر نکات قابل تأمل زندگی اوست. برشت ذاتاً با هرگونه ایستایی و رخوت مشکل داشت و هنر را در هر گام، پدیده‌ای رو به جلو می‌دید. روح عصیانگر او به‌خوبی در این عبارت هویداست: «کسی که مبارزه کند، ممکن است شکست بخورد، ولی آنکه مبارزه نکند، شکست‌خورده است.» ترس و نکبت رایش سوم، ارباب پونتیلا و برده‌اش ماتی، سقراط مجروح، دایره گچی قفقازی و زندگی گالیله از جمله آثار اوست.

درباره کتاب کسب و کارهای آقای ژولیوس سزار:

در سرتاسر کتاب، برشت همچنین سزاری را تنظیم می‌کند که زندگی سیاسی و زندگی تجاری‌اش غیرقابل تمایز هستند، و زمینه‌ای را برای بحث بزرگ‌تری درباره به هم پیوستگی این قلمروها فراهم می‌کند. او در نامه‌ای از سال 1937 گفت که می‌خواهد این اثر نشان دهد «چگونه می‌توان از اقدامات دموکراتیک بهره‌برداری مالی کرد» (برشت 1990، 269). این یکی از کمک‌های اصلی کتاب است و امروزه به آن ارزش استفاده می‌دهد، به‌ویژه اگر آن را در پس زمینه انتخابات کنونی ایالات متحده ببینیم. روایت برشت نشان می‌دهد که حتی در جایی که ساختارهای دموکراتیک وجود دارد، سیاست به سمت دسیسه‌های ثروتمندان گرایش دارد.

رمان تاریخی و نیمه تمام کسب و کارهای آقای ژولیوس سزار» یکی از مهم ترین آثار برتولد برشت است که کمتر دیده شده و بیش از هر اثر دیگر او مورد انتقاد قرار گرفته است. در زمانی که برشت این رمان را می نوشت در تبعید به سر می برد و در آن زمان اغلب نویسندگانی که رژیم فاشیستی نازی وادار به تبعیدشان کرده بود، برای فهم بهتر انتقادات خود از رژیم خودکامه ی نازی روی به نوشتن رمان‌های تاریخی آورده بودند. اما رمان تاریخی «کسب و کارهای آقای ژولیوس سزار» با همه ی این آثار متفاوت است. برشت با نوشتن این رمان تحولی بزرگ در نگارش رمان تاریخی پدید آورد.

او نمی خواهد با این کتاب درس تاریخ بدهد و یا نواقص یک رخداد تاریخی را برطرف کند. می خواهد با تحلیل چگونگی تبدیل شدن جمهوری روم باستان به امپراتوری، به خواننده موارد مشابه ای را نشان دهد که جمهوری وایمار را تبدیل به حکومتی فاشیستی کرد. می خواهد ایدئولوژی خودش را شرح دهد که طبق آن به قدرت رسیدن سزار و هیتلر مسئله ی شخصی آنها نبوده و برخاسته از اجباری است که طبقه ی حاکمه به لحاظ مشکلات اقتصادی با آن روبه رو می گردد. حاکمان با تنگناهای اقتصادی که برایشان پیش می آید، راهی غیر از سرکوب آزادی و اتخاذ روش های فاشیستی ندارند و با تهيج مردم به سوی هدف نهایی خود که جنگی گسترده است پیش می‌روند.

قسمتی از کتاب کسب و کارهای آقای ژولیوس سزار:

راهی را که به ما نشان داده بودند، باریک بود و با شیبی نسبتا تند و مارپیچ از میان باغ های زیتون محصور میان دیوارهای سنگی کوتاه در سطوح پلهای دامنه ای مشرف به دریاچه بالا می رفت. بامدادی آفتابی بود. شاید به زودی دومین استراحت برای خوردن غذا شروع می‌شد، زیرا ما فقط چند برده را میان درختان می‌دیدیم و از بعضی از خانه‌های دهقانی دود برمی‌خاست.

خانه‌ی اعیانی به زودی در دید آمد. حداقل بخش هایی از آن در میان درخت‌های زیتون جلوه ای بی رمق داشت. عمارت در کمرہی تپه بنا شده بود.

به هنگام بالا رفتن بار دیگر تردید کردم: آیا پیرمرد واقعا به ما اجازهی دیدن این دست نوشته های بسیار ارزشمند را می دهد؟ توصیه نامه هایی را که سمپرونيوس من با خود حمل می کرد، حتی بار سنگینی هم به حساب نمی آمد. دوست داشتم او زیر سنگینی بار این توصیه نامه‌ها به عرق ریزی می‌افتاد.

مانند اغلب اوقات که مشقت کار طاقت فرسا و همچنین مخارج سنگین زندگی قرارم را می رباید، خودم را با این افکار دلداری می دادم: سیاستمدار بزرگی که قصد دارم زندگی نامه اش را بنویسم، آگاهانه یا ناآگاهانه برای دست یافتن به زندگی نامه اش مشقاتی بیش از یک مسافرت پردردسر بر سر راه انسان…