کرد در سفرنامه‌ها

کتاب «کُرد در سفرنامه‌ها»، سعی دارد کُردهای ایران را در بازه زمانی مشخصی (از صفوی تا پایان پهلوی) بر مبنای سفرنامه‌نویسان داخلی و خارجی؛ از دیدگاه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مورد مطالعه قرار دهد؛ تا از طریق واکاوی نوشته‌های سیاحان، نکات و ناگفته‌هایی را که از دید مورّخان پنهان مانده، روشن سازد.

نظر به این‌که در منابع تاریخی عموماً به شاهان و حاکمان و خاندان‌ها پرداخته شده؛ لذا با بهره‌گرفتن از سفرنامه‌ها که غالباً اساسشان بر مشاهده مستقیم مردم است، می‌توان این کمبود را جبران کرد و از آن‌ها به عنوان منابع مکمل (تکمیلی) در مطالعات کمک گرفت.

هدف کتاب حاضر، بازبینی و بررسی مطالب مرتبط با کُردهای ایران بر اساس گزارش‌های سیاحانی است که از مناطق کردنشین بازدید و دربارهٔ کُردها ملاحظاتی داشته‌اند، تا با طبقه‌بندی موضوعات مطرح در سفرنامه‌ها، شناختی از این مجرا در خصوص کُردها، برای خوانندگان و محققان فراهم آید.

سفرنامه‌نویسی یکی از راه های شناخت اقوام و ملل مختلف در طول تاریخ است که از دریچه آن می‌توان به روحیات ملل مختلف، نظام سیاسی، آداب و رسوم، فرهنگ و موسیقی و جغرافیای تاریخی پی برد. در واقع سفرنامه‌نویسی جدا از اطلاعات تاریخی گرانبها و گاه حتی سوءگیرانه، یکی از زمینه‌های ورود استعمار به کشورهای جهان سوم و غارت منابع اولیه این کشورها بوده است.

سفرنامه‌نویسی نوعی تاریخ‌نگاری مردم یا بازخوانی تاریخ از پایین است که به واکاوی ابژه های می پردازد که در تاریخ‌نگاری رسمی تن به دیالکتیک موجود نداده‌اند یا مورد غفلت واقع شده‌اند. لذا با بهره‌گیری از بازخوانی نقادانه سفرنامه‌های می‌توان به مشاهده مستقیم دربار و ساختار قدرت، مردم با فرهنگ‌های مختلف، بازار و سازو کارهای اقتصادی آن و جغرافیا و تنوع زیستی کشورهای مختلف پرداخت.

کتاب کرد در سفرنامه‌‌ها، دیدن خود از چشم دیگری است. سفری به سرزمینی با مردمانی که آواز هوره و گورانی از دل کوچه و خیابان آن روح را صیقل می‌دهد و ندای روح‌انگیز شعر و طبیعت را در جان و دل مردم می‌نشاند. کتاب روایت سفر به همین جان ها و دل‌هاست.