هویت و خشونت

قسمتی از کتاب هویت و خشونت:

استفاده‌‌‌‌‌‌‌‌ای قابل توجه از تکواره‌‌‌‌‌‌‌‌ای تصوری را می‌‌‌‌‌‌‌‌توان در این تفکر مبتنی بر طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی یافت که نقش پیش زمینه عقلانی نظریه «برخورد تمدن‌ها» را بر عهده دارد که در باره آن بحث بسیار شده، و در سالهای اخیر، به‌ویژه پس از انتشار کتاب تأثیرگذار برخورد تمدنها و تجدید ساخت نظم جهانی اثر ساموئل هانتینگتون از آن دفاع شده است. مشکل این رویکرد با طبقه‌بندی تکواره آن، کاملاً پیش از آنکه مسئله برخورد ـ یا عدم برخورد ـ اصولاً پدیدآمده باشد، آغاز می‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

در واقع، نظریه برخورد تمدنی از نظر ادراکی یا مفهومی انگلی است بر قدرت آمره رده‌بندیی تکوارانه‌‌‌‌‌‌‌‌ در راستای به اصطلاح خطوط تمدنی، که از قضاسخت از اختلافات مذهبی تبعیت می‌‌‌‌‌‌‌‌کند، که نسبت به آن توجهی فوق‌‌‌‌‌‌‌‌العاده شده است. هانتینگتون تمدن غرب را با «تمدن اسلامی»، «تمدن بودایی»، و غیر آن در تضاد قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. این به اصطلاح تقابلهای تفاوتهای مذهبی با هم می‌‌‌‌‌‌‌‌آمیزند و به دیدگاهی ساخته و پرداخته از نفاقی متحجر تبدیل می‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

در حقیقت مردم جهان را البته می‌‌‌‌‌‌‌‌توان بر پایه بسیاری سامانه‌‌‌‌‌‌‌‌های جداسازی دیگر طبقه‌بندی کرد، که هر کدام نوعی ربط و جایگاه ـ غالباً دورادور ـ در زندگی ما دارند: از قبیل ملیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها، موقعیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها، طبقات، مشاغل، موقعیت‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتماعی، زبانها، سیاستها و بسیاری چیزهای دیگر. در حالی که رده‌‌‌‌‌‌‌‌ها یا مقولات مذهبی در سالهای اخیر بسیار مورد توجه رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای بوده است، نمی‌‌‌‌‌‌‌‌توان این مقولات را به طور قطع موجب زدودن دیگر تمایزات انگاشت، و کمتر از آن اینکه آن مقولات را حتی نمی‌توان به عنوان تنها سامانه مرتبط با طبقه‌بندی مردم در سراسر جهان انگاشت.

در جداسازی جمعیت جهان با توجه به آن تعلقات به «جهان اسلامی»، «جهان غرب»، «جهان هندو»، «جهان بودایی»، قدرت تفرقه‌اندازِ اولویتِ وابسته به طبقه‌بندی صریحاً مصروف آن می‌‌‌‌‌‌‌‌شود که مردم را به طور قاطع در درون یک سلسله جایگاه‌‌‌‌‌‌‌‌های استوار قرار دهد. با این روش ظاهراً ابتدایی بازبینی این تفاوتها، تقسیمات دیگر میان مردم (مثلاً میان غنی و فقیر، میان اعضای گروههای سیاسی متفاوت، میان ملیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مکانهای مسکونی متمایز، میان گروههای زبانی، و غیر آن) همگی از نظر محو و ناپدید می‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.