هنر شناخت مردم

قسمتی از کتاب هنر شناخت مردم:

عوامل بسیار زیادی بر رفتار تأثیر می‌گذارند: ژن‌ها، تربیت، استعدادها و تواناییهای ذاتی، پیشینه فرهنگی، دوره زمانی و محل وقوع رفتار، و نیز ویژگیهای یک موقعیت خاص. انسانها مخزن عظیمی از رفتارها را در اختیار دارند. رفتار همه ما حین یک مصاحبه شغلی با رفتاری که در یک کنسرت موسیقی راک داریم فرق می‌کند. وقتی با اعضای خانواده هستیم رفتارمان فرق می‌کند تا زمانی که با نزدیکترین دوستان خود هستیم. دلیل آن این است که موقعیت، رفتار متفاوتی را طلب می‌کند. اما این به آن معنا نیست که با تغییر موقعیت، شخصیت ما نیز تغییر می‌کند. درست برعکس، ما به عنوان انسان به اغلب موقعیتها واکنشهای خودکار نشان می‌دهیم و به طریقی عمل می‌کنیم که برایمان راحت‌تر است.

شواهد زیادی در تأیید این نظر وجود دارد و زمانی می‌توان آنها را به‌راحتی مشاهده کرد که توجه داشته باشیم شخصیت اغلب مردم کاملا پایدار و باثبات است. به عنوان مثال، بیایید فرض کنیم شما رفیقی به نام اِد۷ دارید که همه او را آدمی مسئولیت‌پذیر و سختکوش می‌شناسند، و تقریبآ همیشه رفتاری کاملا جدی دارد. ممکن است گاه‌گاهی از جدیت رفتار او کاسته شود و از سبک معمول خود تخطی کند ــ مثلا در جشن عروسی برادرش یا در جمع دوستان، اما معمولا مطابق با شخصیت محافظه‌کار خود رفتار می‌کند، زیرا سرشت شخصیت او همین است.

در واقع، اگر او یک روز جدی و دقیق باشد و روز بعد در دفتر کار خود پشتک‌وارو بزند، به احتمال قوی کاملا حق دارید نگران سلامت او باشید! شاید دوست، فامیل یا همکار دیگری هم دارید که با فرد توصیف‌شده خیلی فرق می‌کند. او برخلاف فرد قبلی، همیشه شاد و شنگول است، به خنده و خوشگذرانی عشق می‌ورزد و ظاهرآ در برابر فشارها و نگرانیهای روزمره که بیشتر ما را آزار می‌دهد مصون است. بعید است فرض کنیم این آدم فقط نقش بازی می‌کند. او احتمالا به طور طبیعی، و برخلاف اِد، بیشتر بی‌خیال و آسان‌گیر است تا جدی. و با اینکه تردیدی نیست که برخی از رفتارهای هرآدمی اکتسابی است ــ از والدین، خواهر، برادر و معلمان گرفته می‌شود ــ بخش بزرگتری از رفتارها ظهور و بروز طبیعی شخصیت مادرزادی افراد است.