مصدق در محکمهی نظامی
درباره نویسنده جلیل بزرگمهر:
جلیل بزرگمهر (۱۳۸۶–۱۲۹۱) وکیل و نظامی ایرانی بود. او وکالت محمد مصدق را بر عهده داشت. جلیل بزرگمهر به سال ۱۲۹۱ در آستارا متولد شد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی از دانشکده افسری با درجه ستوان دومی فارغ‌التحصیل شد. در دولت دکتر مصدق پس از خلع ید از انگلیسی‌ها به فرمانداری نظامی آبادان منصوب شد و پس از فراغت از تحصیل در دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دادیار دادگاه عالی انتظامی قضات و بعداً رئیس ادارهٔ غله و نان شد.
پس از کودتای ۲۸ مرداد با سپهبد نقدی تماس گرفته و برای همکاری اعلام آمادگی کرد و چون سپهبد نقدی حاضر به پذیرش وکالت نشد معرفی او سرهنگ بزرگمهر به عنوان وکیل تسخیری دکتر مصدق برگزیده شد.
در دادگاه تجدید نظر از سوی دکتر مصدق به وکالت برگزیده شد و به همین دلیل پس از آن اجباراً بازنشسته شد و سالها مسائل دادگاه دکتر مصدق را نگه داشت و بعدها هم کتاب «مصدق در محکمه نظامی» و آثار دیگر را منتشر کرد:
۱- محمد مصدق در محکمه نظامی کتاب اول؛ جلد اول و دوم
۳ – دکتر محمد مصدق در دادگاه تجدید نظر نظامی.
۴ – دکتر مصدق و رسیدگی فرجامی در دیوان کشور با شرحی از ناصر پاکدامن.
درباره کتاب مصدق در محکمهی نظامی:
سرهنگ جلیل بزرگمهر وکیل دکتر محمد مصدق در دادگاه های نظامی پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۳۲ بود. او بر خلاف انتظار حکومت وقت صمیمانه در دفاع از دکتر مصدق کوشید. همین دلبستگی به دکتر مصدق سبب شد که دیگر در ارتش جایگاهی نداشته باشد، لذا پس از ختم محاکمات، او را منتظر خدمت و بلافاصله بازنشسته کردند.
دکتر مصدق در نامه ای به بزرگمهر در قدردانی او نوشته بود:
«شما وکیل تسخیری بودید، اما تسخیر نشدید و از اجرای اوامر مافوق، سر باز زدید. سخنی بر خلاف وجدان نگفتید و هر گونه مدارکی هم که مورد احتیاج اینجانب بود از نظر وظیفه، برایم تهیه نمودید که نمی دانم چگونه تشکر کنم و این انجام وظیفه سبب شد که بعد از ختم محاکمه شما را از کار خارج کنند و یک عمر صحت عمل و درستکاری شما را نادیده بگیرند. به عقیده اینجانب، شما چیزی گم نکردید و چنانچه نام نیک خود را با ثروتی که بعضی از راه خیانت به مملکت به دست آورده اند مقایسه کنید، معلوم خواهد شد کدام گواراتر است.»
قسمتی از کتاب مصدق در محکمهی نظامی:
در این موقع انگلیس‌ها برای پیشرفت مقاصد خود در ایران دو پایگاه داشتند که یکی از آن دو مجلس شورای ملی بود. چند روز قبل از این وقایعی که در ایام اخیر روی داد، آقای صالح سفیرکبیر ایران در واشنگتن گزارشی به اینجانب دادند و آن حاکی از این بود که مسترلوی، همان متخصص امریکایی که از هواخواهان سیاست انگلیس و با مستر هریمن به ایران آمده بود، اظهار کرده بود پیشنهادی دارد که اگر دولت اجازه دهد با خرج خود به ایران مسافرت کند و تحت شور قرار گیرد.
پیشنهاد ایشان این بود که چون یک راه حل مرضی الطرفینی برای اختلافات بین دولت ایران و شرکت نفت پیدا نشده و به واسطه نبودن راه حل هيئت‌ها با اشخاص که داخل مذاکره شدند نتیجه نگرفتند ایشان راه حلی در نظر گرفته‌اند که این است که دولت مکزیک هم با شرکت انگلیسی همین اختلافات را برای ملی شدن صنعت نفت داشت که این اختلاف متجاوز از ده سال طول کشید.
بالاخره دولت مکزیک حاضر شد که هشتاد میلیون دلار به شرکت نفت صاحب امتیاز در مکزیک بدهد و اختلاف رفع شود. این کار شد و اختلاف مرتفع گردید. پس ایران هم خوب است همین ترتیب را اتخاذ نماید یعنی در آن موقع که دولت مکزیک نفت خود را [به خط دکتر مصدق: هجده سطر اظهارات اینجانب است. اول مهر ماه ۱۳۳۲. دکتر محمد مصدق. آخر صفحه محل امضای افسران حاضر در بازپرسی] ملی کرد چهار میلیون تن در مکزیک استخراج نفت می‌نمود. دولت ایران هم که در حین ملی شدن صنعت نفت شرکت انگلیس سی و دو میلیون استخراج می‌کرد به همان تناسب نیز هشت برابر آن غرامت به شرکت نفت انگلیس و ایران بدهد، یعنی ششصدو چهل میلیون دلار. و چون طلب شرکت سابق باید در مدت بیست سال پرداخت شود، صد و شصت میلیون نیز از بابت سود اضافه شود که مجموعا دولت ایران در ظرف مدت بیست سال هشتصد میلیون دلار به اقساط پردازد.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.