توپ‌های ماه اوت

توپ‌های ماه اوت

( روایت نخستین ماه جنگ جهانی اول )

باربارا وِرتهایم تاکمن  (زادهٔ ۳۰ ژانویهٔ ۱۹۱۲ – درگذشتهٔ ۶ فوریهٔ ۱۹۸۹) گزارشگر و تاریخ‌نگار آمریکایی و برندهٔ جایزهٔ پولیتزر است.

جنگ جهانی اول از پارهای جنبه ها واقعه ای یگانه در تاریخ جهان است. به قرن بیستم شکل داد و نتایجش همچنان بر دنیای ما سایه افکنده است. طولانی ترین نبود. پیش تر جنگ های سی ساله در همان منطقهی اروپا در گرفته بود. جنگ جهانی بعدی دو سال بیشتر به درازا کشید و تلفات انسانی مستقیم آن سه تا پنج برابر جنگ پیشین پسوند «جهانی» را همان سال ها به کار بردند، اما تا جنگ ۱۹۳۹- ۱۹۴۵ نبردهای ۱۹۱۴- ۱۹۱۸ را « جنگ بزرگ» می خواندند. به سه قاره کشید و ارتش های چهار قاره در آن جنگیدند. مرکز جهان همچنان اروپا بود، فاصلهی بین مسکو تا لندن و پاریس و برلن. اما با فروریختن حصارهای دنیای قدیم، بر تمام جهان اثر گذاشت و ایالات متحد را وارد صحنه ی سیاست و رقابت های جهانی کرد. نقطه ی عطفی شد در ختم دنیای قدیم (ختم هم در معنی پایان و هم با توجه به بار سوگوارانهی رایج در فارسی). سالهای پیش از شروع آن جنگ را غربیان «دورهی زیبا» یا روزگار خوش می خوانند: رفاه و شادی برای اقلیت دارا و ادامه ی قناعت شیوهی زندگی سنتی در میان کم تر برخورداران. جنگ بزرگ به روابط طبقاتي رایج قرن نوزدهم پایان داد. دودمان های شاهی همراه با تلقى الهی از سلطنت، فئودالیسم و امتیازهای اشرافی به تاریخ پیوستند. سیاست از تالارهای قدرت به خیابان آمد و فکر انقلاب از آرمانی رؤیایی تبدیل به برنامه شد. اریک هابز بام، صاحب نظر انگلیسی، قرن بیستم را « قرن کوتاه » می خواند که به عقیدهی او با ۱۹۱۴ شروع شد و با ۱۹۸۹ و تخریب دیوار برلن پایان یافت.