ایران در سیاحتنامه اولیا چلبی
محمد ظلّی (۱۰۲۰ استانبول -۱۰۹۳ق، ۱۶۱۱–۱۶۸۲م) معروف به اولیا چلبی کاشف و جهانگرد معروف اهل عثمانی بود. او طی یک دوره چهل ساله به سفر در خاک امپراتوری عثمانی و سرزمین‌های همجوار پرداخت و تجربیات و دیده‌هایش را در سفرنامه‌ای با نام سیاحتنامه اولیا چلبی نوشت. در ۲۵ مارس ۲۰۱۱ موتور جستجوی گوگل به مناسبت ۴۰۰مین سالروز تولد اولیا چلبی و به افتخار او گوگل دودل صفحه اصلی خود را در ترکیه تغییر داد.
اولیا در سال ۱۰۲۰ قمری در استانبول زاده شد. خانواده او که تبارشان را به خواجه احمد یسوی می‌رساندند از مهاجرانی بودند که پس از فتح استانبول، از کوتاهیه بدانجا کوچیدند. پدر و مادر اولیا چلبی هر دو از وابستان دربار عثمانی بودند. پدر او درویش محمد ظلی جواهرفروش بود و مادر اولیا چلبی از اهالی آبخاز و مرتبط با ملک احمدپاشا، وزیر اعظم عثمانی، بود. اولیا در مدرسه زبان‌های عربی و فارسی و موسیقی را آموخت و سپس به دربار عثمانی راه یافت. او ۴۰ سال از عمرش را به سیر و سیاحت در قلمرو امپراطوری عثمانی و سرزمین‌های اطراف آن کرد. چلبی قرن‌ها قبل، سفر خود را از استانبول با نوشتن خصوصیات این شهر شامل ساختمان‌ها، بازارها، رسوم و فرهنگ آن آغاز کرد. چلبی به تمام آناتولی، خاورمیانه، قفقاز، سودان، صحرای عرب تا شمال حبشه، روم اروپایی، آلبانی، رومانی، مجارستان، وین، آلمان، هلند، بوسنی هرزگوین، جنوب روسیه، تمامی سرزمین‌های عرب و بخش‌هایی از ایران از جمله تبریز و شهرهای اطراف آن سفر کرد
قسمتی از کتاب ایران در سیاحتنامه اولیا چلبی:
حقیر با دویست سوار همچون شهباز در نه ساعت به قلعه ضياء الدين آمدم. این قلعه به دست ضیاء الدین، حاکم آذربایجان، بنا شده و حصني حصین و سدی متین به شکل مربع و طویل در خاک آذربایجان است. در مرز ایالت خنس ارزروم واقع شده است؛ دارای دیزدار و نفرات نظامی است. اهالی‌اش در فتح ایروان تسلیم شدند و کلیدهای قلعه را به پادشاه دادند، لذا از مالیات معاف‌اند. نائب نشین است و سردار و کدخدا ندارد. یک مسجد و ششصد خانه گلین یک طبقه دارد. یک کاروانسرا و حمام، و چهل پنجاه دکان دارد. چون زمینش سنگلاخی و سرزمین گردان است. چندان آباد نیست اما مردمانش سخت شجاع و دلاورند.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.