تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس
درباره نویسنده محمود محمود:
محمود محمود نویسنده کتاب تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، (۱۲۶۱–۲۸ آبان ۱۳۴۴) با نام اصلی محمود پهلوی محقق، نویسنده، مترجم و از مِلّیون و آزادیخواهان پرحرارت و فعال صدر مشروطیت بود.
محمود تحصیلات قدیم را نزد استادان در تبریز، تهران و تحصیلات جدید را در مدرسه آمریکایی تهران به پایان رسانید. در اوایل مشروطیت در سلک آزادیخواهان درآمد. عضو حزب دموکرات گردید و در آن هنگام مقالاتی به طرفداری از آزادی و مشروطه در مجلهٔ «آینده» و روزنامهٔ «ستارهٔ ایران» مینوشت. مدتی به کارهای دولتی اشتغال ورزید و در وزارت پست و تلگراف مقاماتی را طی نمود. در اوایل سلطنت رضاشاه پهلوی مدتی سرپرست محصلین وزارت پست و تلگراف در اروپا بود. در ۱۳۲۴ پس از روی کارآمدن قوامالسلطنه به استانداری تهران رسید و در دوره پانزدهم از نجفآباد وکیل شد. او سالخوردهترین نماینده این دوره از مجلس بود و به عنوان رئیس سنی مجلس را در ۲۵ تیر ۱۳۲۶ افتتاح کرد.
محمود در تشکیل حزب دموکرات با قوامالسلطنه همکاری نزدیک داشت و یکی از عوامل مؤثر حزب بهشمار میرفت. پس از پایان دوره پانزدهم از کارهای سیاسی کناره گرفت؛ و به تحقیق و تتبع در تاریخ پرداخت. محمود در تنظیم و تألیف بعضی از کتب مورخین بعد از شهریور ۲۰ دست داشت. محمود در اواخر عمر از نعمت بینایی محروم گشت. وی روز جمعه ۲۸ آبان ماه ۱۳۴۴ خورشیدی در سن ۸۴ سالگی درگذشت و در آرامگاه ابن بابویه مدفون است. پرویز محمود، آهنگساز مشهور ایرانی نیز فرزند اوست. خود محمود نیز خواهرزاده عسگر گاریچی تبریزی صاحب بزرگترین مؤسسه حمل و نقل در اوایل مشروطیت بود.
درباره کتاب تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس:
کتاب تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، از منابع اصلی تاریخ روابط ایران و انگلیس در قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم پس از زایش است؛ با این حال به رغم این که محمود در مقدمه خود وقایع نگاری کتاب را از قرن سیزده عنوان میکند، به دلایل نامعلومی کتاب با اشارهای کوتاه به دوره مغولان و نگاهی اجمالی به تاریخ روابط دو کشور در دوره صفوی و زندیه شروع و از ابتدای دوره قاجار (قرن نوزدهم) شکل جدی و پر محتوا به خود میگیرد. محمود محمود در خصوص این کتاب میگوید:
پیشینهی روابط ایران و انگلستان به نیمهی دوم قرن ۱۳ میلادی یا اواخر قرن نهم هجری قمری بازمیگردد. در آن زمان ایران زیر سلطهی ایلخانان مغول بود. «ادوارد اول»، پادشاه انگلستان که از تداوم جنگهای صلیبی با مسلمانان خسته شده بود، به دنبال راهی برای نابودی مسلمانان میگشت. سرانجام از دوران صفویه و با شروع عصر استعمار، بار دیگر سروکلهی انگلیسیها پیدا شد. خواندن این کتاب برای مخاطبان علاقهمند به تاریخ ایران، بسیار آگاهیبخش و روشنگر است.
از سال ۱۳۰۷ برای تالیف تاریخ روابط سیاسی پس از تنظیم یادداشتهای مورد اشاره مشغول نوشتن شدم. وقایع از نیمه دوم قرن سیزدهم میلادی مطابق اواخر قرن هفتم هجری است در آن ایام ایران تحت لوای امرای مغول بوده و ارغون شاه نواده هلاکو در آن حکومت میکرد و ادوارداول نیز پادشاه انگلستان بود شروع و به معاهده سال ۱۹۰۷ روس و انگلیس و اثرات آن معاهده در ایران و اروپا و وقایع ایران در جنگ بینالمللی اول ختم میشود که در ۸ جلد بالغ بر سه هزار و دویست صفحه در دسترس گذاشته شده.
یادداشتهای زیادی راجع به نواحی مختلف ایران از کتب زیادی که از نویسندگان خارجی خصوصا انگلیسیها نوشتهاند و دخالتهای دولت انگلیس را در مدت یک قرن و نیم اخیر در نقاط مختلف از روی اسناد و مدارک تهیه شدهاست که اگر مجال و فرصت باشد در یک جلد به چاپ خواهد رسید. اینک نوبت من است که آنچه در مدت سی سال تهیه نمودهام به طبع رسانیده و در دسترس هموطنان خود بگذارم. در این عمل هیچ قصد و نیتی ندارم جز اینکه ملت ایران بداند در این مدت (یکصد و پنجاه سال) چه بر آنها گذشتهاست. از خداوند متعال توفیق میخواهیم این خدمت را به انجام برسانم.
قسمتی از کتاب تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس:
اينك ميرسيم بسال ۱۸۰۰ میلادی یا سال ۱۲۱۵ هجری قمری که سال چهارم سلطنت فتحعلی شاه است. در این مدت فتحعلی شاه توانسته بود تا اندازهای امنیت را که پس از مرگ آقا محمدخان متزلزل شده بود با رأی و تدبیر میرزا ابراهیم خان اعتماد الدوله شیرازی برقرار کند.
در این هنگام است که شهرت قدرت و نفوذ ناپلئون بواسطه فتوحات او عالم گیر شده، با پول اول امپراطور روسیه طرح اتحاد ریخته و بسبب دشمنی سختی که با انگلیسها داشته میخواهد از راه ایران به هندوستان حمله کند.
از این تاریخ ببعد ایران دیگر بدایره سیاست بین المللی خواهی نخواهی کشیده شده است، چون شاه و رجال آن عهد از اوضاع دنیا بیاطلاع بودند هر قدمی که برداشتهاند غالباً بر ضد منافع مملکت ایران و بر ضرر خودشان تمام شده است.
پیداست که در این تاریخ دربار فتحعلی شاه از اوضاع اروپا بیخبر بوده و قادر نبوده علل دشمنی فرانسه را با انگلیس، انگلیس با روس یا روس و انگلیس را با فرانسه تمیز بدهد و هر موقع سياست هر يك از این دولتهای سهگانه ایجاب مینمود…
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.