یادسپاری و یادآوری

یادسپاری و یادآوری

درباره نویسنده لیسا جنووا:

لیسا جنووا (Lisa Genova) نویسنده کتاب یادسپاری و یادآوری، زاده‌ی 22 نوامبر 1970، عصب شناس و نویسنده‌ای آمریکایی است. او دانش آموخته‌ی کالج بیتس در رشته‌ی زیست-روانشناسی است و در سال 1998، مدرک دکترای خود را در رشته ی عصب شناسی از دانشگاه هاروارد دریافت کرد.جنوا اولین اثر داستانی‌اش را در سال 2007 به خرج خودش منتشر کرد.

درباره کتاب یادسپاری و یادآوری:

دنییِل گیلبرت: «هیچ کس نمی‌تواند در مورد ارتباط مغز، ذهن، و قلب با یکدیگر متنی از این درخشان‌تر بنویسد. کتاب یادسپاری و یادآوری، کتابی زیبا، جذاب، و مهم در مورد رمز ‌و رازهای حافظه‌ی انسان است، در مورد این که نحوه‌ی کار آن به چه صورت است و این که وقتی از آن محروم می‌شویم، چه بر سرمان می‌آید. کتابی علمی و ادبی که به این سادگی‌ها از ذهن‌تان خارج نمی‌شود.»

رودلف تانزی: «کتاب یادسپاری و یادآوری لیسا جنوا در مورد این که چگونه می‌توانید کارآیی یکی از مهم‌ترین فراورده‌های مغزتان، یعنی حافظه، را به حداکثر برسانید توصیه‌هایی ارائه می‌کند که در عین این که غیرمنطقی نیستند، این قابلیت را دارند که به سادگی به کار بسته شوند. اما از آن مهم‌تر این که او هم‌چنین ما را از این امر آگاه می‌کند که علی‌رغم این که حافظه چونان موهبت سترگی است، لیکن واقعیت شما فراتر از آن چیزی است که می‌توانید به یاد بیاورید.»

حتماً برایتان پیش آمده که نام افراد را از خاطر ببرید، یا برای لحظه‌ای فراموش کنید که برای چه کاری گوشی‌ موبایل‌تان را روشن کرده‌اید. اگر سنتان بالای چهل سال باشد احتمالاً از این اتفاقات ترسیده‌اید و به بیماری‌هایی مثل آلزایمر و زوال عقل هم فکر کرده‌اید. اما واقعیت این است که خیلی از این فراموشی‌ها اصلاً مسأله‌ی مهمی نیستند و می‌توان بی‌توجه از کنارشان گذشت. بله، ما خیلی از اتفاقات را فراموش می‌کنیم چون انسانیم و اصولاً کامل و بی‌نقص نیستیم. اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، خواهیم دید که فراموشی ما خیلی بیشتر از مثال‌های بالاست. ما بخش خیلی زیادی از حوادث و مواجهات روزانه‌مان را از یاد می‌بریم.

آیا یادمان هست که تمام دیروز مشغول چه کاری بودیم؟ خیر. شاید فقط ده درصد آن را یادمان بیاید. دلیلش این است که اکثر این اتفاقات عادی و روزمره بودند و ویژگی خاصی نداشتند که در یادمان بمانند! ذهن انسان به این شکل کار می‌کند و به خاطر همین امکان ندارد که ما همه‌چیز را برای همیشه به خاطر بسپاریم. لیزا جنوا، استاد و متخصص عصب‌شناسی معروف آمریکایی، در کتاب به یاد داشته باش تلاش کرده همین پدیده را ازنظر علمی توضیح دهد و دلایلش را بگوید. دکتر جنوا ساختار مغز و حافظه را تشریح می‌کند و نشان می‌دهد که اساساً فرآیند حافظه به چه شکل است و چرا گاهی دچار اختلال می‌شود.

حافظه یکی از مهم‌ترین ارکان مغز و بدن انسان است. ما بدون آن عملاً بدون هویتم و زندگی‌مان معنایش را از دست می‌دهد. حافظه ساختاری شگفت‌انگیز دارد. این بخش در تمام طول روز، حتی وقتی‌که خوابیم مشغول به کار است. تمام آنچه ما در زندگی می‌دانیم و می‌فهمیم، از زبان و ریاضیات تا مفاهیم شناختی و ادراکی، به‌نوعی محصول حافظه و کارکرد اوست. اما نکته اینجاست که این قسمت، با تمام دقت و تلاشش، باز هم خطاپذیر است. نابغه‌ترین انسان‌ها هم اسم‌ها را یادشان می‌رفته، تاریخ‌ها را فراموش می‌کردند و وسایلشان را جا می‌گذاشتند. دانشمندان می‌گویند دلیل این اتفاق، درواقع ساختار تکاملی مغز ماست.

حافظه انسان طوری تکامل پیداکرده که صرفه‌جو باشد و تنها چیزهایی را به خاطر بسپارد و یادآوری کند که معنادار است. به خاطر همین است که ما اولین قرارمان را به‌خوبی یادمان می‌آید ولی پنجمی را تقریباً از یاد برده‌ایم! چون اولی برایمان خیلی معنا و اهمیت داشت، ولی ملاقات‌های بعدی به‌مرور کم‌اهمیت‌تر و عادی‌تر شد. حافظه‌ی ما طوری طراحی نشده که خاطرات مسواک زدن یا تلویزیون دیدن را نگه دارد.

لیزا جنوا در کتاب به یاد داشته باش، می‌گوید که چرا گاهی مغزمان دچار خطا می‌شود و نام‌ها و تصمیمات را بی‌معنا تصور کرده و فراموششان می‌کند. او همین‌طور نشانه‌های بیماری‌های جدی مغزی را می‌گوید و درباره‌ی عوامل بروز آن‌ها توضیح می‌دهد. درنهایت نکاتی را گوشزد می‌کند تا مانع از وقوع این نوع فراموشی‌ها شویم و جلوی بیماری‌هایی مثل آلزایمر را بگیریم.