چه چیزی واقعی است
درباره نویسنده آدام بکر:
آدام بکر (Adam Becker) نویسنده کتاب چه چیزی واقعی است، اخترفیزیکدان، نویسنده و فیلسوف علمی آمریکایی است. او متخصص ارتباطات علمی و روابط رسانه ای در آزمایشگاه ملی لارنس برکلی است. آثار او شامل کتاب “واقعی چیست؟” است که توسط Basic Books منتشر شده است، که به بررسی تاریخ و شخصیتهای پیرامون توسعه و تکامل فیزیک کوانتومی میپردازد و شامل ارزیابی مدرن تفسیر کپنهاگ است.
درباره کتاب چه چیزی واقعی است:
«شاید ندانیم فیزیک کوانتوم دقیقاً چه معنایی دارد، اما میدانیم چطور از نتایج و پیامدهای آن استفاده کنیم.» این سخن طنزآمیز، میان فیزیکدانان سراسر جهان بسیار مطرح و متداول است. مطابق این قول پارادوکسیکال، توضیح دقیق ماهیت فیزیک کوانتوم امری پیچیده و چه بسا محال است. با این حال، میتوان از نتایج مکانیک کوانتوم در سایر حیطههای علوم طبیعی استفادههای بسیاری کرد. این گفته چه معنایی دارد؟ برای پاسخ گفتن به این پرسش، باید توضیحاتی کلی در باب فیزیک کوانتوم ارائه دهیم.
فیزیک کوانتوم، فیزیکِ ذراتِ اتمی و دیگر اشیای ریزمقیاس است. قوانینی که این فیزیک خاص بیان میدارد، جملگی در جهان اجسامی با مقیاس اتمها یا ریزتر از آنها صادقاند. مطابق این قوانین، پدیدههای بسیاری را میتوان تببین نمود؛ مثلاً میتوان رفتار الکترونها را توضیح داد؛ دلیل درخشش خورشید را بیان کرد؛ و یا به این پرسش که چرا اجسام جامد، در طی زمان جامد باقی میمانند و تغییر حالت نمیدهند، پاسخ داد. با این همه، بر مبنای قوانین فیزیک کوانتوم نمیتوان رفتارِ اجسام درشتمقیاس را توضیح داد. به عبارت ساده، فیزیک کوانتوم به ما چیزی در باب اجسامی در مقیاس انسانی، و پدیدهها و اشیای دنیای پیرامون ما، نمیگوید. همچنان که دربارهی نحوهی چرخش ستارگان و سایر تحولاتِ کلانِ اخترشناسانه سکوت میکند. این تناقضی بزرگ است. مگر نه اینکه همه چیز، مطلقاً همه چیز، از اتمها ساخته شده است؟ پس چرا قوانین فیزیک کوانتوم که اینچنین در جهان اتمها دقیق و موشکافاند، در جهان بزرگتر اعتبار خود را از دست میدهند؟
برای پاسخ گفتن به این تناقض، توضیحات و تفاسیر گوناگونی ارائه شده است. از جمله تفسیری مشهور از نیلز بور، موسوم به تفسیر کپنهاگی. در کتاب چه چیزی واقعی است؟ مخاطب مباحثی خواهید بود که به توضیح و اعتبارسنجی تفاسیر مذکور میپردازند. آدام بکر در این اثر علمی و پژوهشی خواندنی، بخش قابل توجهی از تاریخ تحولات فیزیک مدرن را برای شما روایت کرده و معنای بسیاری از فرضیات و نظریات مبهم و غامض علمی را با زبانی ساده برایتان شرح داده است.
کتاب چه چیزی واقعی است؟ نخستین بار در سال 2018 به انتشار رسید و خیلی زود با استقبال محافل علمی مواجه شد. یکی از مهمترین ویژگیهای این کتاب، توجهِ آن به تأثیر متقابل نظریات علمی و باورهای فلسفی بر یکدیگر است. آدام بکر به طور شفاف توضیح میدهد که مکانیک کوانتوم، صرفاً نظریهای با پیامدهای علمی نیست. بلکه تئوریای با اثرات غیرقابل اجتناب بر حیطههای گوناگون فکری، از جمله فلسفه و حتی اخلاق و سیاست است.
کتاب چه چیزی واقعی است؟ ذیل سه بخش و دوازده فصل تدوین شده است. بخشهای سهگانهی این اثر به ترتیب عناوین پیش رو را بر خود دارند: «فلسفهای آرامشبخش»، «دگراندیشان کوانتوم» و «پروژهی بزرگ».
قسمتی از کتاب چه چیزی واقعی است:
وجود این جایگزینهای عملی، نادرست بودن این ایده را که ما در فیزیک کوانتوم ناچاریم از واقعیت صرف نظر کنیم، ثابت میکند. بااین حال، هنوز بیشتر فیزیکدانها شکلی از این ایده را تائید میکنند. هنوز آن را در کلاسهای درس آموزش میدهند و هنوز آنچه که معمولاً برای عموم تصویر میشود همین است. حتی وقتی جایگزینها مورداشاره قرار میگیرند، تنها به عنوان جایگزین پیش فرض اصلی در نظر گرفته میشوند، فارغ از این واقعیت که پیش فرض اصلی به کلی غیرعملی است. بنابراین، تقریباً صد سال پس ازاینکه نظریه کوانتوم برای اولین بار شکل گرفت- پس ازاینکه جهان و زندگی تک تک انسانهای موجود در آن را، خوب یا بد، به طور کامل تغییر داد- ما هنوز نمیدانیم که این نظریه درباره ماهیت واقعیت چه میگوید. این داستان کاملاً عجیب، موضوع کتاب حاضر است.
***
اتمها هم مثل بیشتر قهرمانان حماسی مشکلاتی دارند که ما انسانهای عادی نداریم. ما مخلوقاتی اهل عادت هستیم و به شکل ملالت باری اصرار داریم که هر بار، فقط در یک موقعیت باشیم. اما اتمها مستعد هوس بازی هستند. مثلاً فرض کنید در آزمایشگاهی، یک تک اتم در مسیری در حال پرسه زدن باشد و به یک دوراهی برخورد کند که در آن میتواند به چپ یا راست برود. اما اتم به جای انتخاب یک راه و ادامه آن- کاری که من و شما انجام میدهیم- با بحران دودلی در مورد کجا بودن و کجا نبودن دست به گریبان میشود. درنهایت، هملت نانومتری ما هر دو را انتخاب میکند. این طور نیست که اتم شکافته شود یا یک مسیر و بعد مسیر دیگر را انتخاب کند- بلکه بی اعتنا به قوانین منطق، هر دو مسیر را همزمان طی میکند. قوانینی که برای من و شما و شاهزادههای دانمارکی کاربرد دارند، برای اتمها کاربردی ندارند. آنها در جهان متفاوتی زندگی میکنند که فیزیک متفاوتی بر آن حاکم است:جهان زیرمیکروسکوپی کوانتوم.
***
حالا هیتلر قانونی تصویب کرده بود که بر اساس آن، داشتن هرگونه شغل در زمینه ی خدمات دولتی، از جمله استادی در دانشگاههای دولتی برای هر کسی که از نژاد «آریایی خالص » نباشد ممنوع بود. از نظر پلانک، این اقدام منطقی نبود. او به هیتلر گفته بود، «انواع مختلفی از یهودیان وجود دارند، برخی برای بشریت ارزشمند و برخی بی فایدهاند. و باید بین این دو تفاوت قائل شد .» اما جواب هیتلر این بود که، «این درست نیست. یهودی یهودی است. همه یهودیان به هم میچسبند، مثل زالو .» پلانک خط مشی متفاوتی را در پیش گرفت. «وادار کردن یهودیان ارزشمند به مهاجرت خودزنی است، چون ما به کار علمی آنها نیاز داریم. » هیتلر با شنیدن اینکه ممکن است زمانی به کمک یک یهودی نیاز پیدا کند به تندی پرخاش کرد، «اگر برکناری دانشمندان یهودی به معنای نابودی علوم معاصر آلمان باشد، میتوانیم چند سالی را بدون علم سپری کنیم ».
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.