چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند

چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند

درباره نویسنده ریمون بودن:

ریمون بودن (Raymond Boudon) نویسنده کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند، متولد 27 ژانویه 1934 و در گذشته 10 آوریل 2013 جامعه شناس، فیلسوف و استاد دانشگاه پاریس-سوربن بود. همراه با آلن تورین، میشل کروزیر و پیر بوردیو. وی یکی از جامعه شناسان برجسته فرانسوی در ربع آخر قرن بیستم است. او به دلیل تحقیقات خود در زمینه تحرک اجتماعی و نابرابری فرصت‌ها و همچنین برای دفاع از فردگرایی روش شناختی شناخته شده است.

درباره کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند:

نویسنده در این کتاب سعی کرده است که بر مکانیزم‌های اجتماعی و شناختی‌ای نور بتاباند که به‌اعتقاد او لیبرال‌ستیزیِ روشنفکران از آن‌ها ناشی می‌شود. بودُن به نظریاتی که بعضی متفکران دربارۀ علت ستیز روشنفکران با لیبرالیسم آورده‌اند، از جمله نظریه‌ای که ریشۀ این ستیز را روانشناختی می‌داند، اشاره‌ای کرده است اما در ادامه تأکید می‌کند که خودش می‌خواهد از منظر شناخت‌شناسانه و جامعه‌شناسانه به ریشه‌یابی این ستیز بپردازد. او در واقع در این کتاب، در بحث از چراییِ ستیزِ غالبِ روشنفکران با لیبرالیسم، هم آن‌چه را در سَرِ روشنفکران می‌گذرد و آن‌ها را به‌جانب عناد با لیبرالیسم سوق می‌دهد عاملِ این عناد می‌داند و هم زمینه‌ها و عواملی اجتماعی را.
در کتاب «چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند» هم سخن از دلایلِ تولید اندیشه‌ها و متونِ لیبرال‌ستیز به میان می‌آید و هم سخن از اینکه چرا این اندیشه‌ها و متون در جامعه مشتری و خریدار پیدا می‌کنند.

بودُن در کتاب «چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند» موضوع بحث خود را بر بازۀ زمانی 1950 به‌بعد متمرکز کرده و مثال‌هایی هم که آورده است بیشتر مربوط به اروپا و امریکای شمالی است. او در آغاز بحث، به انواع لیبرالیسم و پیچیدگی موضوعی که دارد درباره‌اش حرف می‌زند اشاره می‌کند و سپس لیبرالیسم را در چشم‌اندازی تاریخی، به‌اجمال، مرور می‌کند تا ابتدا روشن کند که لیبرالیسم ریشه در کدام اندیشه‌ها دارد و چه مسیری را طی کرده است و چه نقدهایی از جانب خود لیبرال‌ها بر بعضی سیاست‌های لیبرالی وارد شده و مارکسیست‌ها چه نقدهایی بر لیبرالیسم مطرح کرده‌اند و این‌ها همه زمینه‌ای است برای ورود به بحث اصلی نزاعِ غالبِ روشنفکران با لیبرالیسم و چراییِ این نزاع. لازم به تأکید است که بودُن در کتاب «چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند» بیشتر معنای فلسفی لیبرالیسم را مدّ نظر دارد و بر آن متمرکز است.

قسمتی از کتاب چرا روشنفکران لیبرالیسم را دوست ندارند:

پیش از هر چیز باید این را بپذیریم که جماعت روشنفکران یک دسته ناهمسان ناهمجور است. از این ،بدنه، یک مشت کسانی‌اند که عقاید و نظریاتی درست میکنند که دغدغه انسان و جامعه را دارد اینان روشنفکران تولید گرند؛ قوم دیگر کسانی اند که بیشتر مصرف کننده این عقایدند: همچون خیلی از آموزگاران دبیرستانها و دسته سومی هم هست که تو کار پخش این عقایدند، یعنی میان تولید کننده‌ها و مشتری‌ها انگار نقش واسطه را دارند مثل خبرنگاران رسانه‌ها.

گفتن ندارد که انواع ترکیبی از این اقسام هم موجود است، مثلاً روشنفکر توزیع گر میتواند از شهرت و اعتبار خود استفاده کند تا نیم رخ یک متفکر را از خود نشان بدهد؛ برعکس، روشنفکر مولد و متفکر هم میتواند ظاهر یک واسطه یعنی یک عنصر رسانه ای را به خود بگیرد تا بتواند بدون متهم شدن به از خود تعریف کردن، عقایدش را تبلیغ کند. این یک پلوتیک یا همان شگرد مجرب و مورد توصیه است، خصوصاً در دوره «تورم فرهنگی» که عرضه تولیدات فرهنگی خیلی زیاد است و نمی‌توان نشست و امید برد که چشم مردم، همینطور خود به خود، به این کتاب یا آن…