چرا آلمانی‌ها بهتر انجامش می‌دهند

قسمتی از کتاب چرا آلمانی‌ها بهتر انجامش می‌دهند:

ظهور آنگلا مرکل و تأثیر او بر تعریف آلمان معاصر یکی از داستان‌های سیاسی باورنکردنی اوایل قرن بیست‌ویکم است. برای این کار کسی نامناسب‌تر از مرکل با ویژگی‌های خاصش نبود: زن، پروتستان، فیزیک‌دانِ دانش‌آموخته و مطلقه. شبی که دیوار برلین فروریخت، رفیقْ مرکلِ ۳۵ ساله به دوستانش ملحق نشد تا در خیابان‌های ناآشنای غرب جشن و پایکوبی کند. شایعاتی در این‌باره شنیده بود و برای همین به مادرش، هرلیند، تلفن کرد. به او گفت: «مراقب باش، مامان! اتفاقاتی دارد می‌افتد.» پنجشنبه بود و همان کاری را کرد که پنجشنبه‌ها انجام می‌داد: با دوستش به سونای عمومی در نزدیکی آپارتمان دوخوابه‌اش در منطقهٔ پرنتسلاور برگ رفت. مرکل بعدها گفت: «واقعاً از آنچه می‌شنیدم سر درنمی‌آوردم. با خودم فکر کردم که اگر دیوار باز شده، گمان نکنم دوباره بسته شود. بنابراین، تصمیم گرفتم صبر کنم.»

پس از سونا، با دیدن آن‌همه مردم در خیابان‌ها تصمیم گرفت در گذرگاه بورن‌هولمراشتراسه، که در آن نزدیکی بود، به آن‌ها بپیوندد. «هرگز فراموش نمی‌کنم. حدود ساعت ۱۰:۳۰ یا ۱۱:۰۰ شب یا حتی دیرتر بود. تنها بودم، اما دنبال جمعیت راه افتادم. ناگهان خودمان را در قسمت غربی برلین دیدیم.» آن‌جا به‌طور اتفاقی چند غریبه را دید و آن‌ها دعوتش کردند. «چند قوطی نوشیدیم. بی‌اندازه خوشحال بودیم.» سپس، مانند بیشتر ساکنان آلمان شرقی، دوباره به آن‌سوی دیوار بازگشت. صبح روز بعد، کارهایی داشت که باید انجام می‌داد. در آن نخستین روزهای پُرشور، دولت آلمان غربی صد دویچه‌مارک با عنوان «پول خوشامدگویی» به همهٔ ساکنان آلمان شرقی داد. مرکل، به‌جای آن‌که پولش را خرج غذا یا نوشیدنی‌های تجملاتی کند یا هدیه‌ای برای عزیزی بخرد، عاقلانه عمل کرد. «برای رفتن به دست‌شویی یا خوردن یک فنجان چای داغ پول لازم بود؛ ماه نوامبر بود و هوا سرد.»

از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی کرده بود تا به ناخ دروبن (آن‌جا) برود، اما فقط وقتی که به شصت‌سالگی برسد؛ در این سن بود که مستمری‌بگیرها اجازه داشتند آلمان شرقی را به مقصد آلمان غربی ترک کنند (وقتی عمر سودمندی اقتصادی‌شان تمام شده بود). برنامه‌اش را برای آن روز محتمل چیده بود. به ایستگاه پلیس مراجعه می‌کرد، گذرنامهٔ آلمان شرقی‌اش را با گذرنامهٔ آلمان غربی عوض می‌کرد، سپس به امریکا می‌رفت. دوست داشت در سفری جاده‌ای سرتاسر امریکا را بگردد. بعدها اظهار داشت: «می‌خواستم کوه‌های راکی را ببینم، بی‌هدف رانندگی کنم و به آهنگ‌های بروس اسپرینگستین گوش کنم. رؤیایم این بود.» سر راهش به هتل کمپینسکیِ برلین غربی می‌رفت و با مادرش صدف دریایی می‌خورد (قبل از فوت مادرش در نودسالگی در سال ۲۰۱۹، هرگز فرصت انجام‌دادن این کار را پیدا نکرد).