هم نشینی حق و عدالت

هم نشینی حق و عدالت

درباره نویسنده یووال دیویس:

درباره کتاب هم نشینی حق و عدالت:

قسمتی از کتاب هم نشینی حق و عدالت:

تنوع و تکثر در جوامع کنونی یک واقعیت انکارناپذیر است. نگاهی اجمالی به داده‌های آماری مؤید وجود اقوام، نژادها، ادیان، مذاهب، فرهنگ‌ها و مانند آنها در هر یک از واحدهای زیست جمعی انسانی است. این “واحد” اینک در سراسر عالم دولت‌ملی است که نَسَب به تحولات کمتر از چهار سدۀ پیش در اروپا می‌برد. بی‌گمان، هر یک از اجزای تنوع و تکثر یادشده منشأ شکل‌گیری یکی از هویت‌هایی شده است که اعضای قوم، نژاد، دین، مذهب و… به سبب عضویت در آنها در ذهن و روان خود حمل می‌کنند. هویت قومی، نژادی، دینی، مذهبی، فرهنگی، جنسیتی، طبقاتی یا مانند آنها از جمله هویت‌های گوناگونی هستند که فرد هم‌زمان در کنار هویت ملی، هویت برآمده از عضویت در بزرگترین واحد زیست جمعی، دارا است.

دو داده در توضیح اجمالی پیش‌گفته نهفته است: تنوع و تکثر، در یک سو، و بزرگترین واحد زیست جمعی انسانی، در دیگر سو. اولی ریشه در امر واقعی دارد و دومی در انتخاب و ارزشداوری. دادۀ دوم نیازمند اندکی توضیح است. اصل زیستن در واحد جمعی خود یک واقعیت است، بدین معنا که آدمی در روند تطور تاریخی خود با کوشش جمعی بقاء یافته است. به دیگر سخن، بقای هر انسان در گرو هم‌زیستی با دیگر انسان‌ها بوده است، چه هیچ کس به تنهایی قادر به رفع نیازهایش و دفع خطرات مهلک از خود نیست.

این واقعیت تا بدان حد آشکار بوده است که ارسطو آدمی را “مدنی بالطبع” می‌خواند. باری، رفته‌رفته آدمیان دریافتند که می‌توانند نوع یا شکل واحد جمعی زیست خود را انتخاب کنند. دقیق‌تر، آنان کوشیدند واحد جمعی‌ای را که در آن می‌زیستند “آگاهانه” سامان بهتری بدهند؛ به سوی نوع آرمانیِ مطلوب‌شان سوق بدهند (دفعی و انقلابی یا تدریجی و اصلاح‌گرایانه). بدین‌ سان، سده‌ها است که آدمیان در کار انتخاب‌های نظری و عملی فراوان برای “جمعی زیستن” هستند و، از این رو، وجه بایدانگار و ارزشیِ زندگی در بزرگترین واحد جمعی (که در حقوق و علوم سیاسی “جامعۀ سیاسی” خوانده می‌شود) پررنگ‌تر از واقعیت زیرین این زندگی (یعنی نیروی بقاء) جلوه می‌کند و محل تأملات جدی و معرکۀ آرای گوناگون است.