عمر دوباره

عمر دوباره

درباره نویسنده مصطفی ملکیان:

مصطفی ملکیان نویسنده کتاب عمر دوباره، (زادهٔ ۱۳۳۵) فیلسوف و روشنفکر ایرانی است. بخش عمدهٔ پژوهش‌های او در حوزهٔ اخلاق، دین، فلسفهٔ دین، اگزیستانسیالیسم، روان‌شناسی، علوم انسانی، روش تحقیق و روشنفکری است. نظریه عقلانیت و معنویت پروژهٔ مهم اوست. ملکیان از منتقدان روشنفکری دینی است. ملکیان از سال ۱۳۸۹ تا کنون مشغول تدریس در موسسه مطالعات سیاسی-اقتصادی “پرسش” است. او در شهرضا به دنیا آمد. پدرش، عبدالرحیم ملکیان، معروف به ناصح قمشه‌ای، از مشاهیر شهرضا بود. مصطفی ملکیان در سال ۱۳۵۲ تحصیل در رشته مهندسی مکانیک را در دانشگاه تبریز آغاز کرد، اما دغدغه‌های فلسفی و کلامی باعث شد وی رشته مهندسی را رها کند و به سراغ فلسفه برود.

او تحصیل در حوزه و دانشگاه را هم‌زمان پی گرفت. ملکیان به گفته خودش، در مهر ماه سال ۱۳۵۸ وارد حوزه علمیه می‌شود و در سال ۱۳۷۷ حوزه را ترک می‌کند. ملکیان در سال ۱۳۶۵ در رشته فلسفه موفق به اخذ مدرک لیسانس شد و با اینکه تنها یک گام تا دفاع از پایان‌نامه کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی دانشگاه تهران فاصله داشت از ادامه تحصیل انصراف داد. سپس به قم رفت و سالیانی نیز به تحصیل در حوزه علمیه قم پرداخت. در قم از درس کسانی چون عبدالله جوادی آملی، محمدتقی مصباح یزدی، حسن حسن‌زاده آملی، یحیی انصاری شیرازی و سید رضا بهاءالدینی و آقای ستوده بهره برد. وی مدتی در مؤسسه امام خمینی مشغول تحصیل و تدریس بود. ویرایش کتاب جامعه و تاریخ اثر محمدتقی مصباح یزدی از نتایج این همکاری است. 

درباره کتاب عمر دوباره:

 چرا حال‌ بسیاری از ما خوب نیست؟ چرا با وضعیت مطلوب به معنای برخورداری از آرامش و خوشی فاصله داریم؟ چرا با وجودی که می‌دانیم از وضعی که داریم رضایت نداریم و خوش نیستیم  به ایجاد تغییر در زندگی‌مان فکر نمی‌کنیم؟ چرا در محاصره اضطراب و ناآرامی قرار می‌‌گیریم و چگونه می‌توانیم از آن رها شویم؟ چرا از تنهایی گریزان هستیم و گاهی با خود به خلوت نمی‌رویم؟ چرا از عشق و زیست عاشقانه فاصله داریم؟ و…  حالا اگر به گذر عمر و سال‌هایی بیندیشیم که پشت  سر گذاشته‌ایم  اینگونه پرسش‌ها و دغدغه‌ها، سهمگین‌تر هم می‌شوند. زیرا پی بردن به حجمی از زندگی نزیسته و حسرت سال‌هایی که طی شد و می‌توانستیم برای بهسازی خود از آنها بهره ببریم چنان رنج‌آور می‌شود که بسیار پریشان و درمانده می‌شویم و اگر درست نیندیشیم در مرزهای ویرانی متوقف می‌شویم!

این اثر ارزشمند در شمار کتاب‌هایی است که خواندن آن حالِ بد ما را بیشتر به ما حالی می‌کند اما ضمن اینکه با  حجمی از ضعف‌های خود در ساحت‌هایی که زندگی ما را شکل می‌دهند (1.باورها، 2.احساسات و عواطف، 3.خواسته‌ها، 4.گفتار و 5.کردار) مواجه می‌شویم، امکان رسیدن به حالِ خوب را هم با تمام وجود احساس می‌کنیم.

این کتاب مجموعه درس‌گفتارهای استاد ملکیان (6 نشست) درباره اخلاق کاربستی است و چنانچه در کتاب اشاره شده:«اخلاق کاربستی شاخه‌ای از اخلاق به حساب می‌آید که به امورِ محسوس و ملموسِ زندگی می‌پردازد نه به یک سلسله ‌نظریات یا نظام‌ها یا مکتب‌ها در عالم اخلاق یا نقاط قوت هرکدام یا نقاط ضعف هرکدام از آنها بلکه شاخه‌ای از اخلاق است که به زندگی محسوس و ملموس ما می‌پردازد.» 

ملکیان در این سال‌ها در کتاب‌ها، مقاله‌ها، سخنرانی‌ها و گفت‌وگوهای خود همواره درباره اهمیت اخلاق و نقش آن در بهسازی فردی و اجتماعی سخنان بسیار نیک و نیک‌خواهانه‌ای گفته و در این کتاب هم مجالی فراهم کرده تا خواننده‌ها مجال بیشتر و بهتری برای اندیشیدن به دست آورند و به  جای اینکه مدام مشغول حفاری درگذشته باشند، حال و اکنون را دریابند تا روند به‌سازی آغاز شود… در ادامه مروری بر چند نکته در این کتاب خواهم داشت.

قسمتی از کتاب عمر دوباره:

نشست اول: قبل از اینکه وارد بحث شوم، جا دارد این نکته را عرض کنم که اگر بنا باشد عنوانی روی این مجموعه درس ها گذاشته شود باید آن را اخلاق کاربستی بگذاریم.

الان، در دانشگاه‌های دنیا، اخلاق کاربستی شاخه‌ای از اخلاق به حساب می‌آید که به امور محسوس و ملموس زندگی می‌پردازد، به یک سلسله نظریات یا نظام‌ها یا مکتب‌ها در عالم اخلاق یا نقاط قوتِ هر کدام یا نقاط ضعف هر کدام از آنها؛ بلکه شاخه‌ای از اخلاق است که به زندگی محسوس و ملموس ما می‌پردازد و چکیده‌ی آن چه را در همه‌ی این بحث‌ها، کمابیش، مورد وفاق واقع شده است، بر مسائل محسوس و ملموس زندگی ما تطبیق می‌کند و به کار می‌بندد، و نکاتی را بر ما روشن می‌کند که اگر آنها را بپذیریم زندگی عادی و روزمره و هر روزینه‌مان عوض خواهد شد. معمولاً، به این شاخه از اخلاق اخلاق کاربستی می‌گویند. بنابراین، این سلسه نکات، همه، زیر مجموعه‌یِ اخلاقِ کاربستی خواهند بود.