سوداگران خشونتپیشه
درباره نویسنده وادیم ولکوف:
وادیم ولکوف (Vadim Volkov) نویسنده کتاب سوداگران خشونتپیشه، نویسنده و پژوهشگر اهل روسیه متولد 1965 است.
درباره کتاب سوداگران خشونتپیشه:
وادیم وُلکوف در این کتاب ورای روایتهای جنجالی از خشونت و فساد در روسیه حرکت میکند تا تحلیلی بسیار مهم از نقش زور در تحکیم سرمایهداری روسی و بهویژه دولت روسیه به دست دهد. خواندن این کتاب برای همۀ دانشجویان روسیۀ معاصر و نیز همۀ علاقهمندان به موضوع تأسیس دولت مدرن ضروری است. در این کتاب استفاده از خشونت سازمانیافته در بازار اقتصادیِ نوظهور، پویایی و نتایج آن را بررسی میکنم. میتوان گفت واقعیت اجتماعی روسیۀ پساشورویِ دهۀ ۱۹۹۰ فرصتی برای مطالعۀ فرایندهای بازارسازی و تکوین دولت به شکل زنده است، فرایندهایی که معمولاً با گذشتههای دور تداعی میشوند.
سازمانهای مختلف مدیریتکنندۀ خشونت در مرکز بحث من قرار دارد: گروههای تبهکار، شرکتهای حفاظت خصوصی، سرویسهای امنیتی خصوصی، انجمنهای حفاظتی غیررسمیِ متعلق به کارکنان امنیتی دولت و امثال اینها. گاهی به آنها تحت عنوان «سازمانهای برخوردار از زور»، «مؤسسات حفاظتی» یا «مجریان خصوصی» اشاره میکنم. خاستگاه و الگوهای عمل و رفتارهای آنها و نیز برخی از ارزشها و هنجارهای بنیادین اعضایشان را هم بررسی میکنم. خودِ این واقعیت که آنها عاملانی متکثر و بهنسبت خودکفا هستند، تأثیری ساختاربخش بر چشمداشتها، الگوهای عمل، سازماندهی و فرهنگ هنجاریشان دارد. روابط آنها حول بازدارندگی منفعلانه، تهدیدهای جاری، ضمانتها و خشونت عملی میشود.
در عین حال، جهتگیری این سازمانها معطوف به سود شخصی است، سودی که از طریق روابط مبتنی بر مبادله با عاملان اقتصادی و، در مرحلۀ بعد، از طریق سرمایهگذاریهای مستقیم حاصل میشود. بنابراین بُعد اقتصادی [فعالیتهای آنها] بسیار مهم است؛ منافع اقتصادی هم بهوجودآورندۀ انگیزۀ اصلی است و هم محدودیتهایی بر استفاده از خشونت اعمال میکند. هنگامی که مالکیت خصوصی رسماً در روسیه باب شد، عمدتاً از طریق روابط سیاسی ـ اقتصادیِ درحالتکوینِ بین سازمانهای مدیریتکنندۀ خشونت و بین آنها و عاملان اقتصادی بود که ساختار اولیه، ناقص و مهجوری از مبادلۀ اقتصادی پدیدار شد.
در آغازْ نظام محدودیتهایی که از این طریق پدید آمده بود قویتر و کارآمدتر از قوانین مکتوب دولت بود. وقتی قابلیت خشونتورزیِ شدید و هزینههای گزاف حفاظت از آستانۀ تحمل بیشترِ فعالان [اقتصادی] فراتر رفت، اوضاع برای عرضاندام مجدد دولت پدید آمد. فقط پس از آن بود که قوانین دولتی و اجرای آنها رفتهرفته دستِ بالا را گرفت و قدرت مرکزی قادر شد کنترل بیشتری بر استفاده از زور اِعمال کند. بر اساس همین پنداشت است که میگویم پروژۀ آگاهانۀ دولتسازی در روسیه، که از پایان سال ۱۹۹۸ اهمیت فزایندهای یافته، مؤخر بر تحکیم سازمانهای مدیریتکنندۀ خشونت، تبدیل درآمدهای آنها به سرمایه و واگذاری بخشی از تواناییشان در اِعمال قانون به سازمانهای دولتی است.
قسمتی از کتاب سوداگران خشونتپیشه:
پروژههای از قبل برنامهریزیشده [معمولاً] به سرانجام نمیرسند، ولی گاه چهبسا سلسلهای از ناکامیها موجب بروز معجزهٔ موفقیت شود. هرچند من در این کتاب کلاً خوشبینم و کتاب هم پایان خوشی دارد، باید از نشانههای بسیار اولیهای شروع میکردم که نشان میدادند اوضاع دارد بدجور از دست در میرود. آنچه تحت نام آزادسازی اقتصادی در روسیهٔ بعد از ۱۹۸۷ رخ داد بر آن بود که با بالابردن امکان [کسب] درآمد شخصیِ بیشتر، از طریق فعالیتهای اقتصادی فردی، روح سوداگرانهٔ مردم را بیدار کند تا بدین شیوه رشد اقتصادی افزایش یابد. زمانی که نبرد بر سر گلاسنوست در کاخ کنگرهٔ مسکو [کرملین] داشت اوج میگرفت بسیاری از آنهایی که بعداً سوداگر شدند پیام را از بالا دریافت کردند و وارد تجارت خصوصی شدند.
اما آنها تنها کسانی نبودند که این پیام را گرفتند. آزادسازی موجب بهپاخاستن کسانی هم شد که جزئی از پروژهٔ اصلاحات نبودند اما خیلی زود بهعنوان ذینفعها و نیروی محرکِ آن خودی نشان دادند. نخستین حضور علنی و وسیعِ کسانی که به «باجگیرها» و «گنگسترها» ملقب شدند و افرادی که مقامات دههٔ ۱۹۹۰ آنها را اعضای «باندهای تبهکار» میخواندند، در سالهای اول اصلاحات اتفاق افتادآنها دوشادوش طبقهٔ تجاری نوپا وارد صحنه شدند. اما در دل این خوشبینیِ عمومی پیشبینیهای هشدارآمیزی هم دربارهٔ تضعیف احتمالی اصلاحات به دست «مافیای سرخ» به گوش میرسید؛ اما حتی همین کسانی [که هشدار میدادند] نیز به جوانان بیستسالهای که لباسهای آدیداس تقلبی به تن داشتند و برای باجگیری از کاسبان بازارهای شهری عجولانه اینور و آنور میرفتند، چندان وقعی نمیگذاشتند.
در دورهای، این باجگیریهایی که به نام حفاظت انجام میشد به واقعیت روزمرهٔ کسبوکارهای خصوصی جدید بدل شد؛ پیشرفت گنگسترها چشمانداز اجتماعی شهری را دگرگون کرد. هرچند کمتر از دهسال بعد بسیاریشان یا در درگیریهایی که بین دارودستهها درمیگرفت از بین رفتند یا در انبوه جماعتهای کسبه به «افراد معتبر و متنفذی» بدل شدند. رسانههای جهانی در میانهٔ دههٔ ۱۹۹۰ از این حرف میزدند که باندهای تبهکار تهدیدی جدی برای اصلاحاتِ روسیهاند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.