دکتر جکیل و مسترهاید

دکتر جکیل و مسترهاید

درباره نویسنده رابرت لوییس استیونسون:
رابرت لوئیس بالفور استیونسون، زاده ی 13 نوامبر 1850 و درگذشته ی 3 دسامبر 1894، رمان نویس، شاعر، مقاله نویس و سفرنامه نویس اسکاتلندی بود.او در شهر ادینبورگ اسکاتلند به دنیا آمد و در سال 1857، به مدرسه ی هندرسون رفت اما به خاطر وضعیت بد جسمانی تنها چند هفته در آن جا دوام آورد و تا سال 1859 به مدرسه بازنگشت. استیونسون در اکتبر 1864 به دنبال بهبود وضعیت سلامتی‌اش، به مدرسه ی خصوصی رابرت تامسون رفت و سه سال بعد برای تحصیل در رشته‌ی مهندسی به دانشگاه ادینبورگ وارد شد، اما پس از مدتی پشیمان شد و در رشته‌ی حقوق تحصیل خود را به پایان رساند. او خیلی زود وارد حلقه‌های ادبی لندن شد و با نویسندگان معاصر بسیاری آشنا گشت و خودش نیز آثار موفقی خلق کرد. اگر چه هیچ‌ گاه از سلامت کامل برخوردار نبود، اما زندگى او مملو از سفر و ماجراجویى بود. او در سال 1879 به آمریکا مهاجرت کرد و در آن‌ جا داستان «جزیرۀ گنج» را در سال 1883 نوشت که شهرت بسیارى برایش به ارمغان آورد. رابرت لوئیس استیونسون در سال 1894 در حالی که داشت با همسرش صحبت می کرد و در بطری نوشیدنی را باز می کرد، ناگهان از همسرش پرسید: «این چی بود؟ آیا صورتم عجیب به نظر می رسد؟» و از حال رفت. او چند ساعت پس از این اتفاق در سن 44سالگی جان خود را از دست داد علت مرگ وی مبتلا شدن به بیماری سل بود. شهرت داستان دکتر جکیل و آقای هاید این نویسنده به حدی است که نام آن در زبان انگلیسی به صورت ضرب‌المثل درآمده است. دیگر رمان معروف او جزیره گنج است.

درباره کتاب دکتر جکیل و مسترهاید:
دکتر جکیل و مسترهاید (مورد غیرعادی دکتر جکیل و آقای هاید) رمانی کوتاه است که توسط نویسنده اسکاتلندی به نام رابرت لوییس استیونسون در سال ۱۸۸۶ در لندن منتشر شده‌است. در این رمان دکتر جکیل، که به مبحث دوگانگی شخصیت علاقه‌مند است، دارویی برای جدا کردن جنبه‌های خوب و بد انسانیش می‌سازد. از جنبه‌های بد، فردی به نام آقای هاید پدید می‌آید که دست به اعمال جنایتکارانه و حتی قتل می‌زند. در پایان، دکتر جکیل که دیگر نه قادر به کنترل آقای هاید است و نه می‌تواند از قالب آقای هاید خارج شده و به صورت اصلی خود یعنی دکتر جکیل درآید، خودکشی می‌کند.
استیونسن رمان دکتر جکیل وآقای هاید را که در کابوسی به ذهنش رسیده بود به دلیل نارضایتی سوزاند اما به سرعت پشیمان شد و دیگر بار آن را سه روزه نوشت و یکی از آثار ماندگار ادبیات جهانی را خلق کرد.
«دکتر جکیل…» هم یکی از آثار کلاسیکی است که به شکلی از داستان گوتیک رسمیت می­بخشد. همینطور این رمان به عنوان الگوی داستان­‌هایی با شخصیت­‌هایی با هویت دوگانه و حتی نوع داستان ابرقهرمانی که مبنای اصلی کمیک استریپ را می­‌سازند شناخته می­‌شود. اما چرا «دکتر جکیل… » به محض انتشار در انگلستان به طرز شگفت انگیزی محبوب شد.
این رمان کشمکش درونی بد و خوب هر انسان را به تصویر می‌کشد. سبک نوشتاری رمان بسیار جذاب و غنی است و به عنوان مرجعی مهم در مبحث دوگانگی شخصیت از آن یاد می‌شود. سرگذشت دکتر جکیل و آقای هاید منبع الهام قطعات تئاتر، فیلم‌های سینمایی و چندین آهنگ بوده‌است.

قسمتی از کتاب دکتر جکیل و مسترهاید:
از تختم بیرون پریدم و به سوى آینه رفتم. با دیدن آن شکل و شمایل خون در رگ‌هایم منجمد شد. وقتی به رختخواب رفتم هنرى جکیل بودم ولى به شکل ادوارد هاید از خواب بیدار شده بودم! می‌بایست فکرى به حال خودم می‌کردم. صبح شده بود. خدمتکارها بیدار شده بودند. تمام داروها در آزمایشگاه بودند. و برای رسیدن به آزمایشگاه باید از دو ردیف پلکان پایین مى‌رفتم و از راهروِ پشتى وارد حیاط مى‌شدم. شاید مى‌توانستم صورتم را بپوشانم ولى در مورد اندامم چه می‌کردم؟ اما بلافاصله خیالم راحت شد، چون یادم آمد که خدمتکارها به رفت‌وآمد هاید عادت کرده‌اند. لباس‌هایى را که به اندازۀ ادوارد هاید نزدیک بود تنم کردم و در خانه به راه افتادم. یکی از خدمتکاران با دیدن آقاى هاید در آن ساعتِ صبح و با آن لباس‌ها چشم‌هایش گرد شده بود. ده دقیقه بعد دکتر جکیل سر میز غذا‌خوری نشسته بود و وانمود مى‌کرد که با اشتها در حال خوردن صبحانه است!
باید اعتراف کنم که این واقعه مرا خیلی ترساند و باعث شد که جدى‌تر به عواقب، مشکلات و نتایج احتمالى وجود دوگانه‌ام فکر کنم.
در چند ماه گذشته نیمۀ پنهان شخصیتم را که قدرت ظاهر کردنش را داشتم بسیار مورد استفاده قرار داده بودم. اکنون به نظرم مى‌رسید که قامت ادواد هاید رشد کرده و قوى‌تر شده است. در آن زمان بود که خطر را احساس کردم: اگر ادوارد هاید را بیش از حد آزاد مى‌گذاشتم تعادل شخصیتم برهم مى‌خورد و او به شخصیت غالب تبدیل مى‌شد. دارو همیشه یکسان نبود. یک‌ بار دارو کاملا بى‌تأثیر بود. از آن زمان به‌ بعد مجبور شده بودم مقدار آن را دو برابر کنم و چندین‌ بار، با پذیرفتن خطر مرگ، میزان آن را سه برابر کردم.