خیز خام (کشاکش مستمندان و دیوانسالاران از 1309 تا 1320 در ایران)
درباره نویسنده محمد مالجو:
محمد مالجو نویسنده کتاب خیز خام، (۱۳۵۱ در تهران) اقتصاددان، پژوهشگر حوزهٔ اقتصاد سیاسی و مترجم است. او به واسطهٔ پژوهش‌های انتقادی‌اش دربارهٔ تاریخ اقتصادی ایران به ویژه در دورهٔ پس از انقلاب شناخته شده‌است. از او کتاب‌ها و مقالات متعددی منتشر شده و به چاپ رسیده‌است. محمد مالجو در سال ۱۳۵۱ در تهران به دنیا آمد. او در دانشگاه تهران به تحصیل در رشتهٔ اقتصاد پرداخت و با مدرک دکترا از این دانشگاه دانش‌آموخته شد. مالجو پس از پایان تحصیات خود در ایران به هلند رفت و برای مدتی به‌عنوان پژوهشگر میهمان در پژوهشکده بین‌المللی تاریخ اجتماعی در آمستردام به پژوهش پرداخت. او پس از مدتی به ایران بازگشت و به تدریس در دانشگاه‌ها و مؤسسات آزاد مانند مؤسسهٔ پرسش پرداخت و همچنین پژوهش‌های خود را در حوزهٔ تاریخ اندیشه‌ی اقتصادی، اقتصاد سیاسی و تاریخ اقتصادی ایران در دوره‌ی پس از انقلاب ۵۷ ادامه داد.
درباره کتاب خیز خام:
کتاب «خیز خام»، با اتکا بر اسناد عمدتا منتشرنشده، روایتی از تاریخ زندگی مستمندان در عصر پهلوی طی فاصله زمانی اردیبهشت 1309 تا یکم شهریور 1320 به دست می‌دهد، با رویکرد «تاریخ از پایین» نوشته شده است. البته تاریخ‌نگاریِ مردم در مقطعی خاص از تاریخ معاصر ما، با پژوهش‌های مالجو در حوزه اقتصاد سیاسی بی‌ارتباط نیست؛ چراکه او باور دارد تاریخ مردمان، تاریخ اقتصاد سیاسی هم هست، چون رویکردهای اقتصاد سیاسی، شکل زیست و زندگی و بودونبود سرزمین‌ها و مردمانشان را نشان می‌دهند. او در این کتاب، به تعبیری سراغ گمشدگان تاریخ می‌رود و بُرشی از زندگی گدایان، ولگردان، عجوزه و ارامل، بینوایان، بی‌خانمانان، درراه‌ماندگان، بیکاران فقیر، یتیمان بی‌کس، مجانین بی‌سرپناه، کوچندگان تهی‌دست، سالمندان بی‌چیز و ازکارافتادگان بی‌بضاعت را روایت می‌کند.
مالجو در «خیز خام» سعی دارد با واکاویِ پدیده مستمندی و دگردیسی آن و نحوه رسیدگی‌های دیوانسالاران به مستمندترین مستمندان در مقطع زمانیِ مورد نظر کتاب از خلال اسناد موجود، چارچوبی تحلیلی درباره کشاکش مستمندان و دیوانسالاران در دهه 1310 ترسیم کند. چنانکه مالجو در این گفت‌وگو اشاره می‌کند قطب‌نمای او در این تحقیقِ تاریخی، پرسش‌هایی بوده است که برای برخی از آنها در اسناد موجود پاسخ‌هایی پیدا کرده و در طرح این پرسش‌ها از ارزش‌ها و آرمان‌هایی که برخی مورخان مارکسیست مدنظر دارند، تأثیر پذیرفته است؛ بی‌آنکه دستگاه نظری مارکسیستی را برای روایت تاریخی خود به کار گیرد. بااین‌حال، رویکرد «تاریخ از پایین» محور اصلی کار او بوده است و سعی داشته نشان دهد فاعلیت و عاملیتِ تغییرات اجتماعی صرفا منحصر به نخبگان نبوده است؛ رویکردی که تاکنون در بیشتر تاریخ‌نگاری‌های وجه غالب با آن مواجه بوده‌ایم.
قسمتی از کتاب خیز خام:
فقط با نظر به تاریخ است که لحظه‌های خطیر هویدا شده و اکنون و آینده معنایی می‌یابند برای فهم اینکه «چه شد که چنین شد»! با لفاظی و برشمردن دستاوردهای اعلا‌حضرت‌ها و علیاحضرت‌ها و فتوحات ملوکانه‌شان در فاصله‌ی رختخواب‌های نیاوران تا لوزان، نمی‌شود درباره تاریخ و واقعیت حرف زد. تاریخ مدرن، تاریخ مردمان است که حکمرانان هم در آن حاضرند و به عکس تاریخ جعلی فاتحان حاکم، از دل فکت‌ها و عمل‌ها خودش را به ما نشان می‌دهد.
تاریخ مردمان، تاریخ اقتصاد سیاسی هم هست، چون رویکردهای اقتصاد سیاسی، شکل زیست و زندگی و بود و نبود سرزمین‌ها و مردمانشان را نشان می‌دهند. کتاب «خیز خام» به دلیل همین منظرش به تاریخ مردم ایران در مقطعی خاص و رویکردهای اقتصاد سیاسی و فرم مواجهه حکمرانی با آن، اهمیت بی‌چون و چرایی برای امروز و فردای ما دارد.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.