استبداد شرقی

استبداد شرقی

آشکارترین جوهره مشترک این جوامع شرقی، قدرت استبدادی اقتدار سیاسی آن‌ها بود. بی‌گمان، حکومت‌های بیدادگر در اروپا نیز پیدا شدند؛ در واقع پیدایش سامان سرمایه‌دارانه در اروپا با ظهور دولت‌های مطلقه همراه بود، اما ناظران انتقادی، حکومت مطلقه شرقی را فراگیرتر و سرکوبگرتر از نمونه‌های غربی‌شان یافتند. به نظر آن‌ها، استبداد «آسیایی» شدیدترین صورت قدرت تام را باز می‌نمود.

در این کتاب دو جنبه از بررسی استبداد شرقی به سرعت توجه خوانندگان را جلب کرده است: یکی کوشش برای تعیین ویژگی نوعی نظام نیمه‌مدیریتی و غیر غربیِ قدرت استبدادی، و دیگری تفسیر توتالیتاریسم کمونیستی به مثابه گونه دیگری از این نوع نظام که با مدیریت تام و استبداد بسیار شدیدتری همراه است. درباره جنبه سوم این بررسی صحبت چندانی نشده است، هر چند نقش تعیین‌کننده‌ای در بینش‌های به دست آمده در این تحقیق داشته است؛ این جنبه همان کاربرد مفاهیم ساختاری کلان برای بازشناخت الگوهای سترگ ساختار اجتماعی و دگرگونی است.