پاریس ۱۹۱۹
درباره نویسنده مارگارت مکمیلان:
مارگارت مکمیلان (Margaret MacMillan) نویسنده کتاب پاریس ۱۹۱۹، (زاده 23 دسامبر 1943 در تورنتو) تاریخنگار کانادایی، استاد دانشگاه آکسفورد و کالج ترینیتی و دانشگاه تورنتو، و کارشناس روابط بینالملل است. تخصصش در حوزهٔ امپراتوری بریتانیا در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. او نوهٔ دیوید لوید جورج، یکی از بازیگران اصلی سیاست جهانی قبل و بعد از جنگ جهانی اول، است.
درباره کتاب پاریس ۱۹۱۹:
جنگ بزرگ یا جنگ اول یا «جنگی برای پایاندادن به همۀ جنگها»، منجر به فروپاشی امپراتوریهای بزرگ و ظهور کشورهای جدید و ترسیم دوبارۀ مرزهای دنیای مدرن انجامید و بذرهای جنگ دوم جهانی و فجایع آن را در خود پرورد؛ فجایعی که تا به امروز نیز ادامه دارد. مارگارت مکمیلان تاریخنگار برجستۀ کانادایی در کتاب «پاریس ۱۹۱۹» (شش ماهی که دنیا را تغییر داد) روزهایی را شرح میدهد که سه قدرت برتر جهان -آمریکا، فرانسه و بریتانیا- شش ماه در پاریس برای برقراری صلحی پایدار با یکدیگر گفتوگو کردند. بهنوشتۀ شیکاگوتریبون، همۀ کسانی که میخواهند بدانند چگونه «اشتباهات تاریخی» ممکن است به «مشکلات تاریخی» تبدیل شوند، باید این کتاب درخشان را بخوانند. آنچه میخوانید نگاهی است به این کتاب که با ترجمۀ افشین خاکباز از سوی نشر نو منتشر شده.
رهبران بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و ایالات متحده از ژانویه تا ژوئن سال ۱۹۱۹ در پاریس با یکدیگر ملاقاتهایی داشتند تا درمورد محصولِ جنگی تصمیم بگیرند که در آن بر نیروهای مرکزی ظفر یافته بودند. وظیفۀ سنگینی بر دوش داشتند. چهار امپراتوری چندملیتیِ کهن یعنی امپراتوریهای روسیه، اتریش-مجارستان، آلمان و عثمانی در طول جنگ جهانی اول (سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸) سقوط کرده بودند. سرنوشت صدها میلیون نفر از استراسبورگ تا بغداد، از هامبورگ تا عقبه نامعلوم بود. کنفرانسهای صلحِ گذشته از جمله معروفترینش یعنی کنگرۀ وین – که در سال ۱۸۱۵ پس از شکست ناپلئون بناپارت برای ساماندهی مجدد اروپا تشکیل شد – خود را به سازش با هرچه مقدرِ دودمانها و ایالات میبود محدود ساختند. صلحطلبان ۱۹۱۹ باید به اصول، قولوقرارها، افکار عمومی و صحنۀ سیاسی بسیار ناپایدار و درحالِ تغییرِ آن روزها توجه میداشتند. روسیه درگیر انقلاب بود و بهنظر بیشتر مناطق مرکزی اروپا آمادۀ پیروی از چنین توافقی بود.
تاریخنگارِ مذاکرات صلح پاریس (که در تاریخ با معاهدۀ ورسای بیشتر شناخته شده) با امری کموبیش هولناک روبهرو میشود. پاریس مالامال گروههای مطالعاتی، مذاکرات جانبی و بحثهای تخصصی است که در طول آن ماههای پُرآشوب برگذار میشوند. هر مطالبۀ ارضی، اصلاح مرزی، دعوی قومیتی و متقابل و دهها مورد دیگر ریشه در سالهای قبل از ۱۹۱۴ داشت. روایت چنین ماجراهایی برای غرقنشدن خوانندۀ امروزی در اسامی غریب و کشمکشهای خیالی چطور ممکن است؟
مساله آنجا پیچیده میشود که هرکسی که بخواهد به زبان انگلیسی از انعقاد معاهدۀ ورسای بنویسد، باید برای فرار از سایۀ سنگین دو جوان انگلیسی کلنجار رود؛ چون آن دو از منظر خود شرح وقایع مذاکرات پاریس را دادهاند. هارولد نیکولسون در کتاب «برقراری صلح ۱۹۱۹» تصویر نیشداری از دولتمردان سالخورده ترسیم میکند و جان مینارد کینز در کتاب «پیامدهای اقتصادی صلح» اعتبار این توافق را از بین میبرد و فاجعهای موردانتظار را پیشبینی میکند.
اما مارگارت مکمیلان در کتاب «پاریس ۱۹۱۹» شرح بسیار خوبی از این مذاکرات آورده. این کتاب مملو از جزئیاتی گوناگون است و جامعیتی رضایتبخش دارد. همچنین کتاب به شکل مطلوبی سازمان یافته است؛ مثلاً بحث درمورد نحوۀ تشکیل یوگسلاوی در سال ۱۹۱۹ بدون شرح رویدادهای جنگهای بالکان در سالهای ۱۹۱۲ و ۱۹۱۳ موجب سردرگمی است؛ به همین دلیل نویسنده تصمیم گرفته که ماجرای تجزیه امپراتوری هاپسبورگ را پس از شرح کامیابیهای چند ایالت کوچک بیاورد و اینکه روایت مجزا درمورد هر ملتی بهخوبی نوشته شده است.
قسمتی از کتاب پاریس ۱۹۱۹:
فرانسه و بلژیک از همان ابتدا میگفتند که ادعاهای خسارت مستقیم باید در هرگونه توزیع غرامت در اولویت قرار داشته باشد. بلژیک کاملا غارت شده بود. در شمال فرانسه که منطقهای بسیار صنعتی بود، آلمانیها هرآنچه را میخواستند و به کارشان میآمد به کشور خود حمل کردند و بیشتر آنچه را بر جای ماند نابود کردند. حتی در هنگام عقبنشینی نیروهای آلمان در سال ۱۹۱۸ نیز توانستند مهمترین معادل زغالسنگ فرانسه را نابود کنند.
همانطور که کلمانسو بهتلخی گفت: «وحشیهایی که تاریخ از آنها سخن گفته است، هرآنچه را در سرزمینهای آماج تاختوتازشان مییافتند با خود میبردند ولی چیزی را نابود نکردند؛ آنها در این سرزمینها مستقر شدند و در زندگی عادی سهیم شدند. ولی اکنون، دشمن بهگونهای نظاممند هر آنچه را بر سر راهش قرار گرفته نابود کرده است.» براساس اسنادی که از آلمانیها به دست آمده، بهنظر میرسید آنها میخواستند صنعت فرانسه را فلج کنند و میدان را برای خود از رقیب خالی کنند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.