دین و دموکراسی در فلسفه سیاسی
درباره نویسنده جان رالز:
جان رالز (زاده ۲۱ فوریه ۱۹۲۱ – درگذشته ۲۱ نوامبر ۲۰۰۲) فیلسوف آمریکایی معاصر و مشهور به دلیل صورتبندی یک نظریهٔ عدالت بود. وی از چهرههای بهنام فلسفهٔ سیاسی و فلسفهٔ اخلاق در سدهٔ بیستم بود. اثر مشهور وی نظریهٔ عدالت یا نظریهای در باب عدالت (به انگلیسی: A Theory of Justice) (چاپ ۱۹۷۱) هماکنون بهعنوان یکی از منابع کلاسیک فلسفهٔ سیاسی تلقی میشود.
کتاب نظریهٔ عدالت تنها در آمریکا دستکم ۲۰۰ هزار جلد فروش داشته و تا کنون به بیش از ۲۰ زبان ترجمه شدهاست.
درباره کتاب دین و دموکراسی در فلسفه سیاسی:
این کتاب باید دو وظیفه را انجام دهد؛ نخست اینکه رالز درباره دین و دموکراسی چه میگوید و نظریاتش به عنوان یک فیلسوف چیست.
رالز بیشتر روی عدالت کار کرده و کتابهایی هم که نوشته بیشتر روی این مفهوم متمرکز است و بیشتر به اختصار به دین و دموکراسی پرداخته است. او درباره این دو موضوع کتاب مشخصی نداشته و در بحث عقل عمومی به این دو مفهوم پرداخته است.
مساله دوم این است که دین و دموکراسی در جامعه ما و جوامعی که دغدغههای دینی و مدرنیته و عدالت دارند و میخواهند در این باره کار کنند فلسفی بحث نشده است.
بسیاری از افراد مانند شبستری مباحثی را مطرح کردهاند اما کاری که صورت گرفته فلسفی نیست و تا جایی که من میدانم کارهایی که درباره دین و دموکراسی در ایران شده فلسفی نیست اگر هم فلسفی باشد وجه دینی آن بر وجه فلسفی غلبه و ارجحیت دارد.
کتابهایی که تولید شده دین را پیش فرض قرار دادند و بعد به دنبال این رفتند که دموکراسی را تأیید کنند بدین معنی که به دنبال این بودند که در دین اسلام مواردی را مشخص کنند و بعد بر اساس آن بگویند که اسلام دموکراسی را میپذیرد.
به طور مثال درباره شرح تنبیه الأمه و تنزیه الملّه کار شده است. حجتالاسلام فیرحی روی این موضوع کار کرده و دنباله رو این تفکر است اما به هر حال پیش فرض ایشان در کتابهایش و از جمله در کتاب آستانه تجدد در دفاع از سازگاری دین با دموکراسی است.
این گونه نویسندگان مرتب از امامان معصوم، پیامبر و سنت ایشان دفاع میکنند ولی واقعیت این است که در تفکر رالز و دیگران چنین چیزی وجود ندارد آنها از عقل شروع میکنند و آن محور است.
این تفکر انسان را مدار میداند حتی در جزئیترین موارد اما در دین چنین چیزی وجود ندارد و صحبت از وحی است.
قسمتی از کتاب دین و دموکراسی در فلسفه سیاسی:
دکترین دینی دکترینی است که محتوای دینی دارد. به عبارتی مجموعه تکالیف ما نسبت به خداست (کانت، (الف) ۱۳۹۳ ص ۱۹۷)، به طور کلی در دین و دکترین دینی خدا در مرکز آن قرار گرفته و هر چیز دینی بر محوریت او شکل و سامان پیدا میکند. بنابراین دین ایمان و اعتقاد به وجود خدا و اطاعت از اوست و بر این اساس هر شخص، نهاد، سازمان و جامعهای که بر پایه اعتقاد به خدا و پرستش او باشد دینی است. و همچنین هر نوع نظر، دیدگاه و تفکری که بر اساس چنین اعتقادی باشد مجددا دینی خواهد بود. بنابراین دین نظامی اعتقادی مبتنی بر ایمان به وجود خدا و پیروی از او در زندگی است. به طور دقیقتر دین به ایمان به خدا وابسته است. و از این جهت مؤمن کسی است که به خدا ایمان دارد. ولی این که چه نوع ایمانی دارد از طریق نگرش او به خدا، اعتقادات و مراسم عبادی او مشخص میشود. بنابراین دو عنصر بنیادی در دین وجود دارد؛ یکی ایمان و اعتقاد به خداوند و دوم پرستش او. در یک کلام دین ایمان به خدا و پرستش یا خدمت به خداست (کانت، ۱۳۹۶؛ ص ۲۰۵ و پلنت، ۱۳۸۹، ص 16).
به طور کلی شخص مزمن و مذهبی به اشکال مختلف با خدا رابطه برقرار میکند:
١. یک حالت وقتی است که او صرفا بر اساس عادت روزمره و خیلی متعصبانه مراسم عبادی و تکالیف دینیاش را بجا میآورد و حتی انجام این اعمال ممکن است برای او کسالت بار باشد.
۲. شکل دوم وقتی است که او خداوند را مظهر زیبایی، کمال و خیر مطلق میداند و عاشقانه به سوی او حرکت میکند و هر موجودی را جلوه جمال او میبیند و با آنها نیز با عشق رفتار میکند…
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.