ایران ساسانی در بستر عهد باستان متاخر
درباره نویسنده تورج دریایی:
تورج دریایی (Touraj Daryaee) نویسنده کتاب ایران ساسانی در بستر عهد باستان متاخر، در سال ۱۹۶۷ میلادی (۱۳۴۶) در تهران به دنیا آمد و دوران دبستان و دبیرستان خود را در ایران و یونان گذرانده و در سال ۱۹۹۹ از دانشگاه کالیفرنیا در لُسآنجلس دکترای تاریخ دریافت کرد. او در صفحه شخصی خود در مورد پیشینه خانواده خود نیز توضیح داده و آنگونه که از این اطلاعات برمیآید او از نوادگان ناخدا ابراهیم دریایی، ناخدای کشتی پرسپولیس است که در بوشهر فعالیت داشت. کشتی پرسپولیس نخستین ناو جنگی نوین بود که دولت ایران در زمان ناصرالدینشاه وارد خلیج پارس کرد.
دریایی در گفتگو با روزنامه (توقیفشدهٔ) اعتماد ملی، انگیزهاش از پژوهش تاریخ ساسانیان را، وقف زندگی علمی خود به تاریخ ساسانیان میداند. و دربارهٔ علت آن گفتهاست: «برای اینکه فراموش شدهاند؛ در ایران به نوعی، و در خارج کاملاً. به هر حال باید یک منجی داشته باشند.» در سال ۲۰۱۰ «انجمن بریتانیایی مطالعات خاورمیانه» (BRISMES)، کتاب «ایران ساسانی» (Sasanian Persia) نوشته تورج دریایی را به عنوان یکی از سه برنده جایزه امسال «انجمن دوستی بریتانیایی-کویتی» در زمینه پژوهشهای خاورمیانه معرفی کرد.
«انجمن بریتانیایی مطالعات خاورمیانه» این کتاب را «یک شاهکار» و «کتابی واقعاً عالی» توصیف کردند. به گفته داوران اهدای جوایز این انجمن، کتاب ایران ساسانی، «در روزگاری که اروپامحوری، باعث شده تا مطالعات دوران باستان با تحریف روبهرو شود. وزنهای بهموقع در برابر این تحریفها قرار دادهاست.» جوایز این انجمن هر ساله به بهترین آثار دانشوران تعلق میگیرد. که به زبان انگلیسی در موضوع خاورمیانه نوشتهشده باشد. و نخستین بار در بریتانیا به چاپ رسیدهباشد.
دریایی در کتاب «ایران ساسانی» تلاش کردهاست تا به آن بخش از تاریخ که معمولاً مورد غفلت قرار گرفته. یعنی تاریخ اجتماعی بپردازد و با استفاده از منابعی تازه، روند شکلگیری نهادهای اداری ایران را از زمان اردشیر بابکان، بنیانگذار سلسله ساسانی تا دوران یزدگرد سوم، آخرین شاه این دودمان پیگیری کند. بررسی فراز و نشیب کوششهای نوادگان یزدگرد سوم برای برپایی حکومتی ایرانی، در حدود یک قرن پس از شکست ساسانیان از اعراب، بخشی دیگر از اثر تحقیقی تورج دریایی را تشکیل میدهد.
علاوه بر تاریخ دوران ساسانی، تورج دریایی در حوزه پژوهش در زبان و ادبیات فارسی میانه، دین زرتشت و سکهشناسی ایرانی نیز از دانشگاهیان فعال است. و ویراستار کتابی دربارهٔ احمد تفضلی زبانشناس ایرانی (نوشته محمود امیدسالار) است.
درباره کتاب ایران ساسانی در بستر عهد باستان متاخر:
امپراتوری ساسانی، آخرین سلسله ایران باستان است که با پیروزی اردشیر بابکان به اردوان پنجم ساسانی، در سال ۲۲۴ یا ۲۲۶ میلادی بنیان گذاشته شد. اردشیر بابکان حکومت ساسانی را تاسیس کرد و شاپور ساسانی با رشادتهای خود، آن را به اوج شکوفایی رساند. بعدها با روی کار آمدن دیگر شاهان سلسله ساسانی این حکومت رو به ضعف گرایید و سرانجام در دوره یزدگرد سوم ساسانی، با حمله اعراب به ایران، حکومت ایرانی ساسانی تسلیم شد.
دریایی در این اثر، با پیگیری شکلگیری نهادهای اداری و اجرایی در ایران از زمان اردشیر بابکان تا یزدگرد سوم، یعنی از بنیانگذار سلسله ساسانی تا آخرین پادشاه این دودمان، کوشید تا به بخشی از تاریخ که اغلب نادیده گرفته میشود، یعنی تاریخ اجتماعی نور جدیدی بتاباند. نگاه به فراز و نشیبها و تلاشهای جانشینان یزدگرد سوم برای ساختن حکومت ایرانی تقریبا یک قرن پس از سقوط ساسانیان به دست اعراب، یکی دیگر از جنبههای پژوهش تورج دریایی است که با بهرهگیری از منابع جدید در کتاب ایران ساسانی در بستر عهد باستان متاخر به آن پرداخته است.
از قضا آنچه برای تورج دریایی مهم بوده و جان پژوهشهای وی را تشکیل داده، با سرنوشت ایران امروز پیوند عمیقی دارد. به گفته وی، دوره ساسانی مسئول چیزی است که ما اکنون از آن به عنوان ایران، ایرانی بودن و تمدن ایرانی یاد میکنیم. به عبارتی میتوان گفت مفهوم ایرانشهر و طرح تمدن ایرانی، از دوره ساسانی به جا مانده و تثبیت شده است. هویت ژیابی امروزی که در نمونه اخیرش مکتب ایرانی نامیده میشود، نشاندهنده این است که جست و جو و تعمق در عصر ساسانی چیزی بیش از یک گردش تاریخی بوده است.
قسمتی از کتاب ایران ساسانی در بستر عهد باستان متاخر:
ساسانیان بیش از چهار سده بر ایـران فرمانروایی کردند و تأثیر خود را نه تنها در ایران، بلکه در سرزمینهای اطراف نیز بر جای گذاشتند. بسیاری از نمادها و ویژگیهای فرهنگ ساسانی توسط مردمان آسیای مرکزی همچون سغدیان، هونها و ترکان به عاریت گرفته شد. حتی فاتحان مسلمان نیز بسیاری عناصر قابل توجه فرهنگ ساسانی و رسـوم اداری آنها را وام گرفتند. نظام پولی ساسانیان در زمان خود یک نشان تجاری بینالمللی و نیز یک معرفـه هویتی مهم بود.
با وجود تمام بحرانهای سیاسی، سکه زنی ساسانی بر پایه درهم نقره بسیار پایدار ماند؛ امری که نشاندهنده سیستم اداری بسیار سازمان یافته و سیاست اقتصـادی هوشمندانه ایشان است. علاوه بر این، سکههای ساسانی نماد بینظیری از قدرت و بیانگر تلقی پادشـاه از خود به عنوان یک فرمانروا بودند. ضرابخانهها در نقاط مختلف شاهنشاهی بر پا شده بودند و به این ترتیب منابع سکه مورد نیاز محلی تأمین میشد. سکههای ساسانی در سرتاسر مسیرهای تجاری بینالمللی، در دریا و خشکی، تا آسیای مرکزی، شبه جزیزه عربستان، هندوستان، سیلان و چین نفوذ کرده بودند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.