اروپا از اسطوره تا واقعیت
درباره نویسنده هانری دلرسنجر:
هانری دلرسنجر (Henri Deleersnijder) نویسنده کتاب اروپا از اسطوره تا واقعیت است.
درباره کتاب اروپا از اسطوره تا واقعیت:
کتاب «اروپا، از اسطوره تا واقعیت: تاریخ ایده اروپای متحد» ماجرای اروپای واحد را از اسطورهها آغاز میکند و به وضعیت فعلی اتحادیهی اروپا در قرن بیستویکم میرساند. البته فقط جنبهی نظری یا تئوریک بررسی نمیشود، بلکه تلاشها و طرحهای عملی بزرگ برای تحقق این ایده هم گزارش شده است. نهفقط امروز، بلکه در طول تاریخ بلند آن قاره، ایدهی اروپای متحد موافقان و مخالفانی داشته است. البته هرچه زمان جلوتر آمده، بر تعداد و شدت موافقتها و مخالفتها افزوده شده است. این امر در دورهی مدرن نسبت به گذشته بیشتر به چشم میآید. از این رو، تقریباً دو سوم حجم کتاب به دورهی انقلاب فرانسه تا معاصر اختصاص دارد. اما اصلاً همهی این بحثها برای چیست؟
مقصود اصلی نویسنده این نیست که صرفاً اثری تاریخی یا دانشنامهای ارائه کند تا به اطلاعات خواننده بیفزاید یا او را سرگرم کند. (هرچند انصافاً کتابی بسیار جالب، خواندنی و سرگرمکننده نوشته است.) وی از سر ضرورت دست به چنین پژوهشی زده است. در واقع، او دلنگران سرنوشت اتحادیهی اروپاست. این نگرانی از آنجا نشأت میگیرد که امروزه معلوم شده این اتحادیه چندان هم سفت و سخت نیست؛ شکننده است و تا همین حالا هم بنای آن ترک خورده است.
نمونهاش خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) است که ضربهای همهجانبه به پیکر اتحادیهی اروپا وارد ساخت. طبیعیست که این رخداد هم ریشهدار است و هم دامنهدار؛ هم نشاندهندهی وجود عللی در اعماق است و هم پیامدهایی را در آتیه در پی دارد. بهعلاوه، هنوز هم برخی از کشورهای اروپایی عضور این اتحادیه نیستند؛ مثلاً سوئیس و نروژ. در برابر این وضعیت مبهم و نیمهتاریک و نادلگرمکننده چه باید کرد؟ اصلاً چه میتوان کرد؟ اینجاست که هدف نویسنده روشن میشود.
به باور او تاریخ طولانی این ایده حامل امکانهایی است که هنوز هم میتوان از آنها بهعنوان منبعی غنی بهرهبرداری کرد. به تعبیر سادهتر، تاریخ پرفراز و نشیب ایدهی اروپای متحد و کوششها برای تحقق آن، بسیار آموزنده است. برای نمونه، ویلیام پن در قرن هفدهم این نظر را مطرح کرد که «شهریاران حاکم در اروپا محض احترام به صلح و نظم، میباید که در هیئت نمایندگان منصوبشان در یک مجلس شورای عمومی دور هم جمع شوند و در آن مجلس قوانین عادلانه وضع کرده و متقابلاً آنها را مراعات کنند.»
ناپلئون بناپارت هم، در زمان تبعید، در گفتگویی با یک نویسنده و مورخ فرانسوی گفت: «میخواستم از هر یک از این جمعیتهای پراکنده یک پیکره ملت واحد بسازم. در اروپا امکان موازنهی بزرگ دیگری، غیر از تجمیع و کنفدراسیون جمعیتهای بزرگ وجود ندارد.» نمونهی دیگر راهب سن-پیر است که با وجود سخنان مغشوش یا ضد و نقیضش در کتابی با عنوان «طرح بزرگ»، آنچنان بهوضوح ایدهی اروپای متحد را نشان داده است که نویسنده اعتراف میکند «ناسپاسی خواهد بود اگر در پیشنهادهایش پیشدرآمدی ندید از تلاشهایی را که از فردای جنگ جهانی دوم برای ساختن اتحادیهی اروپا صورت گرفته است.»
قسمتی از کتاب اروپا از اسطوره تا واقعیت:
در قرن شانزدهم، اروپا به یک منطقه پرآشوب مبدل میشود. تصرف قسطنطنیه توسط ترکان عثمانی در ۱۴۵۳، سقوط غرناطه در اسپانیا در پایان جنگهای طولانی رکونکیستا در ۱۴۹۲، و کشف قاره آمریکا در همان سال توسط کریستف کلمب، دنیای مسیحیت را به سرعت تغییر داد، مسیحیتی که اروپا در طول سدههای میانی، سالهای خوب یا بد را با آن زیسته و با آن هم هویت شده بود. اصطلاح دینی که در آلمان پا به هستی گذاشته بود بیشتر باعث برخوردهای عقیدتی و مایه گسستگیهای عمیق و پایدار د ر جامعه های اروپایی خواهد شد.
پیشروی پیروزمندانه قدرت ترکان عثمانی در قاره اروپا، تأثیری ماندگار بر روحیه مردم آن روزگار داشته است. دیدیم که پروژه جنگهای صلیبی که پاپ پی دوم، معروم به پیکولومینی به راه انداخت، جنگی دویست ساله بود. بدین ترتیب، خطر عثمانی که از منطقه جنوب شرقی اروپا سر برآورده و تا کشورهای مرکزی و حتی غربی اروپا گسترش یافته بود، برای متحد کردن ارادههای مقاومت نظامی کشورهای پادشاهی مسیحی و سایر جمهوریها یا امیر نشین ها کافی نبوده است. و از آن بدتر، دیدیم که فرانسوای اول، پادشاه فرانسه برای مقابله با کارل پنجم سر سلسله پادشاهی هابسبورگ با سلطفان عثمانی هم پیمان شده بود. تنها پس از جنگ دریایی لپانت در ۷ اکتبر ۱۵۷۱ به فرماندهی دن خوان اتریش بود که ترکان عثمانی به اجبار به وضعیت دفاعی، دست کم در سطح دریا، تن دادند.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.