اقتصاد سیاسی مناقشهی اتمی ایران
درباره نویسنده محسن رنانی:
محسن رنانی نویسنده کتاب اقتصاد سیاسی مناقشهی اتمی ایران است. وی عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان با مرتبه استاد است. در سال ۱۳۴۴ در رهنان اصفهان به دنیا آمد. وی تا دیپلم را در اصفهان تحصیل کرده. و سپس مدارج کارشناسی (۱۳۶۶)، کارشناسی ارشد (۱۳۶۸) و دکترای (۱۳۷۵) خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه تهران اخذ کرد.
رنانی هم‌اکنون دارای رتبه «استاد تمام» در دانشگاه اصفهان و از صاحب‌نظران اقتصاد کشور است. وی تاکنون بیش از ۱۵ عنوان کتاب به‌طور مستقل یا مشترک تألیف و ترجمه و بیش از یکصد مقاله علمی به چاپ رسانده‌است. دو کتاب ایشان به عنوان کتاب سال دانشگاهی برگزیده شده‌است.
معروفترین اثر او «بازار یا نابازار؟» است. کتاب مهم دیگر او با نام «چرخه‌های افول اخلاق و اقتصاد» پس از دو سال انتظار برای مجوز چاپ، در بهار ۱۳۹۰ روانه بازار شد. این کتاب در زمان انتشار مورد استقبال قرار گرفت و در مطبوعات به‌طور گسترده معرفی شد. آخرین کتاب او که جلد اول آن در اردیبهشت ۱۳۹۲ به صورت دیجیتال از طریق «تارنمای رسمی رنانی» منتشر شد کتاب «اقتصاد سیاسی مناقشه اتمی ایران: درآمدی بر عبور تمدنها » است که به‌طور گسترده در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفت.
این کتاب، که رنانی نگارش آن را در سال ۱۳۸۴ آغاز و در مهرماه ۱۳۸۷ پنج نسخه از آن را برای مقامات ارشد کشور فرستاده‌است. سیاست جاری ایران در مورد مناقشه اتمی را مورد نقد جدی قرار داده‌است. رنانی در این کتاب معتقد است تداوم مناقشه اتمی ایران و به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای با کشورهای غربی خواست کشورهای غربی به ویژه آمریکاست. تا غرب بتواند از طریق بالا و پایین بردن تنش‌های حاصل از مناقشه، بازار جهانی نفت را مدیریت کند.
وی در مصاحبه با دوماهنامه چشم انداز ایران گفته در حوزه اقتصاد، دیدگاههای اقتصاد نهادگرای جدید را بیشتر میپسندد. و معتقد است در آینده نه چندان دور این مکتب به نظریه مسلط در اقتصاد تبدیل خواهد شد. اما در حوزه سیاست با دیدگاه هایک موافق است. و در حوزه نظریه اجتماعی نیز علاقه مند و مبلغ نظریه سرمایه اجتماعی است.
درباره کتاب اقتصاد سیاسی مناقشهی اتمی ایران:
محوریت کتاب اقتصاد سیاسی مناقشه اتمی ایران ده ادعا بوده است که نویسنده درده فصل به آنها پرداخته است. این ده ادعا عبارتند از:
۱- کشاندن ایران به حوزه غنی‌سازی محرمانه اتمی. احتمالاً طراحی آمریکایی‌ها بوده است. تا ایران را وارد یک مناقشه بلندمدت حساس کنند تا از آن طریق بتوانند یک بازی سیاسی بلندمدت را در منطقه خلیج فارس مدیریت کنند. (ایده این است که آمریکایی‌ها با فروش محرمانه نقشه‌ها و تجهیزات اتمی آلوده به ایران از طریق عبدالقدیرخان، دانشمند اتمی پاکستان، که بعداً معلوم شد جاسوس سازمان سیا بوده است، پای ایران را به مناقشه اتمی کشانده‌اند).
۲- غرب و به طور خاص آمریکا تلاش می‌کند تا مناقشه اتمی ایران طولانی شود. تا در تحولات بعدی منطقه به ویژه در مدیریت بازارهای جهانی نفت، بتواند با کم و زیاد کردن فتیله این مناقشه، آن حوزه‌ها را تا حدودی مدیریت کند.
۳- تلاش اصلی غرب، به ویژه آمریکا این است که تا سال ۲۰۲۰ از اعتیاد و وابستگی به نفت حوزه خلیج فارس آزاد شود.
۴- نهایتاً غرب تلاش دارد که تا پایان دهه ۲۰۲۰ با سرعت بالایی به سوی جایگزینی نفت با سوخت‌های نو و پاک حرکت کند. تا روند گرمایش زمین را متوقف کند. چرا که بیشترین خسارت از گرمایش زمین را خود غربی‌ها خواهند دید.
۵- بهترین راه برای آنکه غرب هم از اعتیاد به نفت منطقه بی‌ثبات خاورمیانه آزاد شود. و هم سوخت‌های پاک را جایگزین سوخت‌های فسیلی کند، افزایش طولانی مدت قیمت نفت است. با گران‌شدن نفت، رشد تقاضای نفت کُند و حتی متوقف می‌شود. و سرمایه‌گذاری در سوخت‌های پاک نیز اقتصادی می‌شود.
۶- قیمت نفت برای هفت تا ده سال حدود ۱۰۰ دلار و بالاتر می‌ماند. تا به اندازه کافی انگیزه برای سرمایه‌گذاری در سوخت‌های پاک ایجاد شود. آنگاه پس از آنکه سرمایه‌گذاری در سوخت‌های پاک به شدت بالا رفت و نیز الگوی مصرف سوخت‌های فسیلی بهبود یافت و نرخ رشد مصرف این سوخت‌ها متوقف شد. قیمت نفت دوباره به زیر ۵۰ دلار کاهش می‌یابد.
۷- اگر اوباما رئیس‌جمهور آمریکا شود (سال ۲۰۰۸)، خطر جنگ از سر ایران رفع می‌شود. اما اوباما با ایران بسیار قاطع‌تر و حساب‌شده‌تر از جورج بوش برخورد خواهد کرد. او از راه‌های سیاسی فشارهای سنگینی بر ایران خواهد آورد. و نهایتاً ایران را به نقطه آچمز و مصالحه اجباری خواهد رساند. علت آن نیز این است که اوباما با یک مأموریت روشن و با یک نظریه دقیق در مورد آینده انرژی پا به کاخ سفید خواهد گذاشت. و برای تحقق مأموریت خود، یکی از بهترین راه‌ها را طولانی‌کردن مناقشه اتمی همراه با فشار بر ایران خواهد یافت.
۸- اکنون که اوباما اعلام کرده است که حاضر است با ایران گفت‌وگو کند. بهتر است ایران به این موضع اوباما واکنش مثبت نشان دهد. و حتی مذاکره با اوباما را قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا (۲۰۰۸) آغاز کند. خواه اوباما در انتخابات برنده شود خواه بازنده، این کار، فرصت‌های انتخاب در آینده را برای ایران افزایش خواهد داد. و ایران را از افتادن در مسیری یک طرفه و غیرعقلانی در مناقشه اتمی محفاظت می‌کند.
۹- خسارت‌های اقتصادی مناقشه اتمی برای ایران در بلندمدت به حدی زیاد است. که حتی اگر مذاکره با آمریکا نیز به صلاح نظام نیست، بهتر است ایران یک‌طرفه و داوطلبانه، کلیه فعالیت‌های اتمی حساس خود را با اعلام رسمی و آشکار و با تبلیغاتی وسیع برای چند سال متوقف کند. و با ایجاد امکان نظارت جهانی، سوءِ‌ظن جهانی در مسئله فعالیت‌های اتمی ایران را از بین ببرد. از بین‌بردن فضای ایران‌هراسی و رفع سوءِ‌ظن و ایجاد اعتماد جهانی نسبت به فعالیت‌های ایران، کوتاه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راهی است که ایران می‌تواند در مناقشه اتمی دنبال کند.
۱۰- خاورمیانه به زودی وارد مرحله جنگ‌های فرسایشی و مخرب خواهد شد. کاهش درآمدهای نفتی، گسترش فقر و شکاف طبقاتی همراه با مداخله قدرت‌های بزرگ در خاورمیانه، به زودی آن را وارد سلسله جنگ‌های درازدامنه‌ای خواهد کرد. که من آن را «جنگ خداحافظی» نام نهاده‌ام. در واقع به نفع تمدن غرب است که قطب فرهنگی و اقتصادی جهان اسلام (خاورمیانه) به یک «سرزمین سوخته» تبدیل شود.
قسمتی از کتاب اقتصاد سیاسی مناقشهی اتمی ایران:
درباره جهانی شدن نیز داستان همین است. ما جهانی می‌شویم و باید بشویم اما کی و چگونه‌اش مهم است. با افقی که اکنون پیداست ما حداقل سه دهه آینده را درگیر مسائل جهانی شدن خواهیم بود. حتی من از اکنون نگران آنم که وقتی همه سیاستمداران ارشد کشور دریافتند که اقتصاد ما برون رفتی جز پیوستن به بازارهای جهانی ندارد. دولت وقت بخواهد این هنر را به نام خود ثبت کند. و چنان در اجرای این تصمیم عجله کند که تجربه شکست خورده‌ای بر جای بگذارد.
در هر صورت هر گاه ما به جد فرایند پیوستن به اقتصاد جهانی را آغاز کنیم. اگر تجربه چین و عربستان را معیار قرار دهیم. باید یک دوران گذار ۱۵ تا ۲۰ ساله را طی کنیم. و در این دوران، برای جبران تبعات جهانی شدن و جلوگیری از بیکاری و فقر گسترده، به درآمدهای نفت نیازمندیم. فراموش نکنیم که ما در دورانی مجبور می‌شویم به فرایند جهانی شدن بپیوندیم که جمعیت عظیمی نیز وارد بازار کار می‌شود. و بخش بزرگی از آنان را نیز زنان تحصیل کرده تشکیل می‌دهند.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.