هلگولند (سردرآوردن از انقلاب کوانتومی)
درباره نویسنده کارلو روولی:
کارلو روولی (Carlo Rovelli) نویسنده کتاب هلگولند، (زاده ۳ مهٔ ۱۹۵۶) فیزیکدان ایتالیایی و استاد فیزیک دانشگاه اکس‌مارسی است. روولی از جمله پیشروان در پژوهش جاذبهٔ کوانتوم است. این شاخه از علوم به‌دنبال ترکیب نظریهٔ عمومی نسبیت اینشتین با مکانیک کوانتوم به‌وسیلهٔ حذف ایدهٔ زمان از این نظریه است. روولی کتابی به نام هفت درس کوتاه از فیزیک نوشته است که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان شده و حتی فروش آن به زبان اصلی‌اش یعنی ایتالیایی از فروش کتاب‌های محبوبی مانند پنجاه سایهٔ گرِی نیز پیشی گرفت. همچنین کتاب دیگری دارد به نام حقیقت آن چیزی نیست که به نظر می‌آید و در این کتاب گسترش فیزیک از یونان قدیم تا امروز را توضیح می‌دهد.
درباره کتاب هلگولند:
زمانی بود که دستور زبانِ عالم ظاهراً مشخص بود: در ریشۀ اشکال متنوع واقعیت، فقط ذرات ماده حضور داشتند که چند نیرو راهنمایشان بود. بشر می‌توانست خیال کند حجاب از رخ مایا برداشته، که بنیان واقعی را دیده است: نگاهی که چندان دوام نیاورد؛ خیلی از داده‌ها جور نبودند. تا اینکه در تابستان ۱۹۲۵، یک آلمانی ۲۳ساله روزهایی از تنهایی و اضطراب را در جزیره‌ای بادخیز در دریای شمال گذراند: در هلگولند که انگلیسی‌ها به آن هلیگولند می‌گویند، جزیرۀ مقدس. آنجا، در آن جزیره، مفهومی یافت که به‌کمک آن می‌شد همۀ داده‌های سرکش را توجیه کرد و ساختار ریاضی مکانیک کوانتومی را برپا داشت: «نظریۀ کوانتومی».
نام این مردِ جوان ورنر هایزنبرگ بود و او قهرمان داستانی است که در کتاب «هلگولند» روایت می‌شود، داستان جزیره‌ای بی دار و درخت در دریای شمال که هایزنبرگ توانست نظریۀ مکانیک کوانتومی را در آنجا خلق کند و دورانی از انقلاب علمی را آغاز کند.
نظریۀ کوانتومی روشنگر موارد بسیاری بوده است: بنیان‌های شیمی، کارکرد اتم‌ها، جامدات، پلاسماها، رنگ آسمان، دینامیک ستاره‌ها، پیدایش کهکشان‌ها… هزاران جنبه از علم. پایۀ آخرین فناوری‌ها است: از کامپیوترها تا انرژی هسته‌ای. مهندسان، اخترفیزیکدانان، کیهان‌شناسان، شیمیدانان و زیست‌شناسان همگی آن را هرروزه به کار می‌گیرند؛ اصول مقدماتی آن در دبیرستان تدریس می‌شود؛ هرگز برخطا نبوده؛ قلب تپندۀ علم امروز است؛ اما هنوز عمیقاً رازآلود است، با یک آشوب‌آفرینی زیرپوستی.
روولی کتاب «هلگولند» را به تد نیومن تقدیم کرده که باعث شده او بفهمد نظریه کوانتوم را به‌درستی درک نکرده است. این‌مساله با جمله‌ای که پیش از شروع متن کتاب در صفحه ابتدایی درج شده، به مخاطب اعلام می‌شود: «برای تد نومن، که به من فهماند نظریه کوانتومی را نمی‌فهمم.»
این‌کتاب هم مانند دیگر آثار این‌مولف که درباره کوانتوم بوده‌اند، این‌نظریه علمی را کنکاش می‌کند و روند شکل‌گیری آن را شرح می‌دهد. روولی با مثال‌ها و چالش‌های ابتدایی نظریه، مخاطب را به سمت درک نظریه می‌برد و سپس آن را بسط می‌دهد و به جنبه‌های فلسفی و درک و شناخت انسان و نظریات اجتماعی همراه با آن می‌پردازد. این‌نویسنده در مسیر مورد اشاره، از فرهنگ‌های مختلف هم شاهد مثال می‌آورد.
«هلگولند» ۳ بخش اصلی دارد که در مجموع ۷ فصل را در بر می‌گیرند و ساختارشان این‌گونه است:
بخش اول: با یک فصل «درونی فوق‌العاده زیبا» با زیرعنوان‌های «ایده غریب هایزنبرگ جوان: مشاهده‌پذیرها»، «گمراه‌کننده اروین شرودینگر: احتمالات» و «دانه‌ای بودن عالم: کوانتوم‌ها».
بخش دوم: با ۳ فصل «روایتی شگفت‌انگیز از ایده‌های افراطی»، «آیا ممکن است چیزی در ارتباط با تو واقعی باشد ولی در ارتباط با من نه؟» و «شبکه‌ای از روابط که واقعیت را می‌تند».
بخش سوم: با ۳ فصل «توصیف بدون ابهام هر چیزی شامل چیزهایی است که خود را به آنها می‌نمایاند»، «”از دید طبیعت، این مساله است که قبلا حل شده”» و «ولی آیا واقعا ممکن است؟»
قسمتی از کتاب هلگولند:
نیلز بور همان موقع هم دانشمندی مشهور بود. معادلاتی ساده اما عجیب نوشته بود که خواص عناصر شیمیایی را حتی پیش از اندازه‌گیری آنها پیش‌بینی می‌کردند. مثلا پیش‌بینی می‌کردند که بسامد نوری که عناصر هنگام گرم‌شدن ساطع می‌کنند چیست: نوری که به خود می‌گیرند. این موفقیتی درخشان بود. اما معادلات کامل نبودند: مثلا شدت نور ساطع‌شده را مشخص نمی‌کردند.
اما ورای همه اینها، در معادلات چیزی حقیقتا نامعقول مشهود بود. مثلا بدون داشتن دلیلی مشخص فرض می‌کردند که الکترون‌ها داخل اتم‌ها فقط در مدارهای دقیق و خاصی به دور هسته می‌گردند، با فواصل دقیق و خاصی از هسته و با انرژی‌هایی دقیق و خاص، تا اینکه به شکلی سحرآمیز از این مدار به مدار دیگر «جهش کنند». اولین جهش‌های کوانتومی. چرا فقط در این‌مدارها؟ این «جهش‌های» نامناسب از این مدار به مدار دیگر چطور؟ چه نیرویی می‌توانست عامل همچو رفتار غریبی باشد؟
اتم عنصر سازنده همه‌چیز است. ولی چگونه رفتار می‌کند؟ الکترون‌ها چگونه درون آن حرکت می‌کنند؟ بیش از ده سال بود که دانشمندان آغاز قرن درباره این‌پرسش‌ها فکر می‌کردند، بدون اینکه به جایی برسند.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.