ملاصدرا (فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی)

ملاصدرا (فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی)

درباره نویسنده هانری کربن:

هانری کُربَن (زادهٔ ۱۴ آوریل ۱۹۰۳ – درگذشتهٔ ۷ ژوئیهٔ ۱۹۷۸) فیلسوف، ایران‌شناس، اسلام‌شناس، و شیعه‌شناس فرانسوی بوده‌است. او بخشی از عمر خود را در ایران و خاورمیانه سپری کرد. هانری کُربَن، نخستین برگردان آثار مارتین هایدگر به زبان فرانسه و همچنین معرفی‌کنندهٔ فلسفهٔ اشراق سهروردی و حکمت متعالیهٔ ملاصدرا به اروپاییان بوده‌است. وی صاحب مکتبی در تاریخ فلسفهٔ اسلامی است و معتقد است فلسفه اسلامی معادل فلسفه عربی نیست و با مرگ ابن رشد پایان نیافته‌است.

بلکه سنتی زنده و پویا است که در شرق جهان اسلام، به‌ویژه حوزه فرهنگی ایران، تداوم یافته و با بهره‌گیری از احادیث امامان شیعه و امتزاج با فلسفهٔ ایران باستان و عرفان نظری به اوج رسیده‌است. هانری کُربَن همچنین از پایه‌گذاران فلسفه تطبیقی است که به نقاد فلسفهٔ مدرن غرب بر پایه سنت فلسفهٔ اسلامی می‌پردازد. کُربَن گرچه هنگام تولد پروتستان بود، با سنت کاتولیک پرورش یافت. او در ۱۹۲۸ از طریق مدیر بخش مطالعات اسلامیِ دانشگاه سوربن با نوشته‌های سهروردی آشنا شد. سال‌ها بعد کُربَن اظهار داشت که آشنایی او با سهروردی، تکلیف سرنوشت معنوی او را برای عبور از این جهان مشخص کرد.

درباره مترجم ذبیح‌الله منصوری:

ذبیح‌الله حکیم‌الهی دشتی، (زادهٔ ۱۲۷۸ در سنندج – درگذشته ۱۹ خرداد ۱۳۶۵ در تهران)، پرکارترین مترجم تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران، روزنامه‌نگار، نویسنده و به گفتهٔ خودش قهرمان بوکس سبک‌وزن ایران بود. فرزند اسماعیل معروف به ذبیح‌الله منصوری و با نام‌های مستعار پیشتاز و ناصر.

او در مدرسهٔ آلیانس سنندج که فرانسوی‌ها آن را اداره می‌کردند شروع به درس خواندن کرد؛ پس از چندی با مأموریت پدر در کرمانشاه به آن شهر رفت و زبان فرانسه را نزد پزشکی که این زبان را به‌خوبی می‌دانست فراگرفت. او در بازگشت به تهران و درگذشت پدر، عهده‌دار مخارج خانواده شد و به ناچار از تحصیل دست کشید. در سال ۱۳۰۱ شمسی همزمان با تأسیس روزنامه کوشش با سمت مترجم داستان و مقاله و مطالب علمی در آن روزنامه شروع به کار کرد.

در سال ۱۳۰۶ در حالی که در روزنامه کوشش کار می‌کرد، با روزنامه اطلاعات نیز شروع به همکاری کرد که مدت‌ها ادامه یافت و از آغاز انتشار روزنامه کیهان هم به مدت شش سال، چندین کتاب برای این روزنامه ترجمه کرد که همه به صورت پاورقی به چاپ می‌رسید. بعدها با روزنامه ایران ما، روزنامه داد، مجله خواندنیها، روزنامه باختر، روزنامه اختر امروز، مجلهٔ ترقی، مجلهٔ تهران مصور، مجلهٔ روشنفکر، مجلهٔ سپید و سیاه، مجلهٔ امید ایران، روزنامه پست تهران و سرانجام مجله دانستنیها همکاری داشت. او دیر ازدواج کرد و دارای یک دختر و یک پسر شد. مادرش از خانواده علماء و روحانیون شهر سنندج بود.

در سال ۱۲۹۹ وقتی به تهران آمد می‌خواست در رشته دریانوردی تحصیل کند ولی در روزنامه کوشش به ترجمه چند کتاب پرداخت و از آن به بعد به نوشتن اشتغال یافت. گفته می‌شود حدود ۱۲۰۰ عنوان داستان و مقاله و کتاب نوشته‌است. وی در طول عمر خود به کشورهایی نظیر هند، شوروی و چندین کشور اروپایی سفر کرد. ذبیح‌الله منصوری در ۱۹ خرداد ۱۳۶۵ در بیمارستان شریعتی در ۸۷ سالگی درگذشت. منصوری بیشتر از۶۰ سال نوشت و ترجمه کرد. محل دفن ذبیح‌الله منصوری در آرامگاه خانوادگی شماره ۵۹۶ بهشت زهرا است.

درباره کتاب ملاصدرا (فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی):

ذبيح‌الله منصوري: «مترجم تصور مي‌كند كه اين كتاب براي شناسايي ملاصدرا، نه فقط قابل استفاده از طرف خوانندگان عادي، يعني كساني است كه در فلسفه و عرفان تخصص ندارند. بلكه كساني هم كه اهل فلسفه و عرفان هستند. ولو داراي پايه‌ي استادي باشند، مي‌توانند از اين كتاب براي كمك به تجديد خاطرات، استفاده نمايند. و بعضي از قسمت‌هاي اين كتاب هم كه محصول تحقيق اسلام‌شناسان و ايران‌شناسان خارجي است. شايد در فرهنگ و ادب ما، ولو براي بعضي از خواص، تازگي داشته باشد.»

قسمتی از کتاب ملاصدرا (فیلسوف و متفکر بزرگ ایرانی):

ملاصدرا دانشمندی بود شیعه مذهب و در مذهب شیعه دارای تعصب. ولی تعصب او از معرفت سرچشمه می‌گرفت. نه از جهالت و چون دانشمند بود. وقتی می‌فهمید که دانشمندان مغرب یعنی کشورهای غربی اسلام از مصر گرفته تا اندلس یا اسپانیا چیزی می‌گویند. که قابل قبول است آنها را می‌پذیرفت.

شاید در بین دانشمندان ایران در عهد صفویه در دوره زندیه و قاجاریه تا همین اواخر البته به استثنای چند تن از دانشمندان معاصر ایران کسی نباشد که به اندازه ملاصدرا، دانشمندان مغرب یعنی کشورهای غربی اسلام را بشناسد. ملاصدرا دانشمندان مغرب اسلامی را خوب می‌شناخت در صورتی که اکثر آنها سنی بودند.

یادداشت‌هایی که طلاب از جلسات درس ملاصدرا در کهک برداشته‌اند. ثابت می‌کند که اطلاعات آن مرد در خصوص دانشمندان اسلام، بسیط بوده. و چیزهایی که وی در جلسات درس راجع به دانشمندان مذکور می‌گفته. امروز برای ما قابل استفاده است و هرچه بر زبان آورده با نص تاریخ مطابق می‌باشد.