صور بنیانی حیات دینی

امیل دورکیم در صور بنیانی حیات دینی (1912) وظیفه ی کشف منبع پایدار هویت اجتماعی انسان را بر عهده ی خود می گذارد. او آنچه را که ساده‌ترین شکل دین مستند می‌دانست – توتمیسم در میان بومیان استرالیا بررسی می‌کند. برای دورکیم، مطالعه ی دین بومیان راهی بود برای «درکی از ماهیت مذهبی انسان، با نشان دادن جنبه ای اساسی و دائمی از انسانیت». نیاز و ظرفیت زن و مرد برای ارتباط اجتماعی با یکدیگر در مرکز کاوش دورکیم قرار دارد که در آن مذهب مظهر باورهایی است که جهان اخلاقی ما را شکل می دهد.

اشکال ابتدایی مورد تشویق و بحث جامعه شناسان، مردم شناسان، مردم شناسان، فیلسوفان و الهی دانان قرار گرفته است و همچنان با نسل های جدید درباره منشأ و ماهیت جذاب دین و جامعه صحبت می کند. این نسخه جدید و مختصر شده، بسیار عالی است و شامل مقدمه ای بر اندیشه های دورکیم است.

 نخست اینکه به ادراک تازه ترین ادیان تنها در صورتی دست خواهیم یافت که شیوه شکل گرفتن تدریجی آنها در جریان تاریخ را دنبال کنیم. تاریخ در واقع تنها روش تحلیل تبیین کننده ای ست که می توان در مورد ادیان به کار برد. تنها تاریخ است که به ما اجازه می دهد تا نهاد اجتماعی معینی را به اجزاء سازنده آن برگردانیم چرا که از راه مطالعه تاریخ به شیوه پیدایش آنها در طول زمان بی می بریم. از سوی دیگر، تاریخ تنها با قرار دادن هر یک از آن اجزاء در مجموعه اوضاع و احوالی که اجزاء نامبرده در آنها پدید آمده اند، تنها وسیله ای را که ما برای تعیین علل پیدایش آنها ممکن است دارا باشیم در اختیار ما می نهد.

بنابراین، هر بار که در صدد آن بر می آییم تا امری بشری را که در شرایط معینی از زمان قرار داده شده است تبیین کنیم – اعم از باوری دینی، قاعده ای اخلاقی، دستوری حقوقی، فنی هنری، یا تظامی اقتصادی – می بایست به بدوی ترین و ساده ترین شکل آن برگشت و کوشید دریافت که خصلت های آن امر در این مرحله از هستی اش چگونه است؛ سپس باید دید امر نامبرده چگونه اندک اندک توسعه یافته و پیچیده تر شده است، چگونه به مرحله ای که در لحظه مشاهده اش می بینیم رسیده است.