تهران البرز
درباره‌ی نویسنده برنارد هورکاد:
برنارد هورکد (متولد ۱۹۴۶) جغرافیدان فرانسوی است که تخصصش در مورد ایران است. او اکنون محقق بازنشسته و مدیر مرکز CNRS در تیم تحقیقاتی “دنیای ایرانی و هندی” است. او مدیر انجمن فرانسوی تحقیقات در ایران از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۱ بوده‌است.
آثار او متمرکز بر جغرافیای سیاسی و اجتماعی ایران، شامل تهران است. او نویسنده “ژئوپلتیک ایران”، “ایران در قرن بیستم بین ناسیونالیسم، اسلام و جهانی‌سازی “، “ایران، هویت نو در جمهوریت” است. او همچنین چاپ کتاب اطلس ایران و اطلس متروپلیس تهران را هدایت کرده‌است.
درباره‌ی کتاب تهران البرز:
مجموعه مقالات گرد آمده در این کتاب، حاصل مطالعاتی جغرافیایی در باره‌ی تهران و واقعیت شهرنشینی در ایران است. پژوهش‌های برنارد هورکاد در باره‌ی جغرافیای ایران اساسا به چگونگی بروز جهش در جغرافیای کشور ما مربوط می‌شود. چگونه کشور پنجاه هزار روستا، به ایران شهرها و به ویژه ایران تهران تبدیل شده است.
بنابراین، این بررسی‌ها در عین حال به شهر تهران و همچنین به نقش پایتخت در ناحیه‌ی خود و به ویژه در البرز مرکزی – البرز تهران – و به واقعیت شهری از دیدگاه جمعیتی و سیاسی نظر دارد. زیرا انقلاب ایران با بروز این جهش عمیق در فضا و در جامعه‌ی ایرانی مقارن بوده است.
این مقالات طی مدت زمانی دراز، یعنی حدود بیست سال نگاشته شده است. از این رو پاره‌ای از آن‌ها بر یک وضعیت جغرافیایی گاه قدیم و گاه تحول یافته گواهی می‌دهد. در حالی که پاره‌ای دیگر تلاشی است از سوی یک جغرافیدان تا راهی برای درک مسائل کنونی ایران بگشاید.
از سویی این سلسله مطالعات در قلمرو جغرافیای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی برای عرضه به خوانندگان فرانسوی زبان به رشته تحریر در آمده. بنابراین در ترجمه آن لازم بوده است تا از ذکر جزییات و یا توضیحات زاید برای خواننده‌ی فارسی زبان پرهیز شود.
قسمتی از کتاب تهران البرز:
تهران در ایام سلطنت محمدرضا پهلوی بی‌تردید با ژرفترین تحولات عمر کوتاه خویش روبه‌رو بوده است. شهری که در ۱۳۲۰، كانونی میانه حال و پایتخت کشوری ناهمگن به شمار می‌آمد و قدرت دولت در آن به کفایت اعمال نمی‌شد. در ۱۳۵۷ به مادر شهری با وجوه جهانی مبدل شد که در آن فعال‌ترین نیروها و پراعتبار‌ترین وجوه یک حکومت متمرکز گرد هم آمده بودند.
موتور اصلی توسعه‌ی شهر، به یقین خرید و فروش مستغلات و املاک و یا به عبارت دقیقتر سوداگری بود. همچنین اجرای برنامه‌ریزی‌های شهری و طرح‌های دولتی سبب شد که پایتخت به چنان موقعیتی در جغرافیای ایران دست یابد که نام آن در مواردی بسیار با سراسر ایران مشتبه شود.
در شکل‌گیری تهران به شهد سلطنت محمدرضا پهلوی، سه دوران متفاوت را می‌توان از هم تمیز داد:
– دوران تحکیم جدایی شمال – جنوب که با حضور موقت پادشاهان در اقامتگاه‌های واقع در شمال (نیاوران) رنگی نمادین به خود گرفت؛
– دوران نخستین برنامه ریزی شهری به سال ۱۳۴۸، که طی آن تلاش حاکمیت مصروف بر آن شده بود تا شهر را بر اساس محوری شرقی – غربی شالوده بندی کند. این برنامه ریزی، از اعتبار محله های قدیمی به شدت می‌کاست. توسعه‌ی شهر را به محدوده‌های ۲۵ ساله منحصر می‌کرد و گاه کار را به ویرانی محله‌های تهیدست خارج از محدوده می‌کشاند…
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.