تغییر

تغییر

درباره نویسنده مو یان:
گوان موئه، با نام مستعار مو یان، نویسندهٔ معاصر چینی است که در سال ۲۰۱۲ به خاطر «رئالیسم خیره‌کننده‌ای که قصه‌های مردمی و تاریخ را با زمان حال پیوند می‌دهد» برندهٔ جایزهٔ نوبل ادبیات شد. مو یان، نام مستعار اوست که معنی «حرف نزن» می‌دهد. نام حقیقی او گوان موئه است. در خارج از مرزهای چین بیشتر به عنوان نویسندهٔ رمانی شهرت دارد که فیلم «ذرت سرخ» از روی آن ساخته شد. آثار مو یان به بیش از ده زبان، از جمله انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و نروژی ترجمه شده‌اند.

مو یان در سال ۱۹۵۵ در شمال‌شرق شهرستان گائومی واقع در استان شاندونگ چین در یک خانواده کشاورز به دنیا آمد. او در زمان انقلاب فرهنگی چین مدرسه را ترک کرد. و در یک کارخانه تولید محصولات نفتی مشغول به کار شد. پس از انقلاب فرهنگی به ارتش آزادی‌بخش مردم پیوست و نوشتن را در سال ۱۹۸۱ و در حالی‌که هنوز سرباز بود آغاز کرد. سه سال بعد به عنوان مدرس در گروه ادبیات آکادمی فرهنگِ ارتش آزادی‌بخش مشغول به کار شد. وی در سال ۱۹۹۱ موفق به اخذ درجه کارشناسی‌ارشد از دانشگاه نرمال پکن شد.

مو یان در نوشته‌هایش از تجارب جوانی‌اش و زندگی در زادگاهش الهام می‌گیرد؛ تجاربی از فقر، گرسنگی و سختگیری‌های یک پدر خشن. پیتر انگلاند، رئیس آکادمی نوبل دربارهٔ مو یان می‌گوید، آثار او از پیشینه روستایی اش و افسانه‌های محلی که در کودکی برایش روایت شده می‌آیند. او دربارهٔ کشاورزی می‌نویسد، دربارهٔ زندگی در مناطق روستایی، دربارهٔ مردمی که برای زنده ماندن تلاش می‌کنند، برای حفظ شان خود تلاش می‌کنند و گاهی هم برنده می‌شوند، البته بیشتر مواقع بازنده‌اند.

درباره کتاب تغییر:
کتاب تغییر (از گمنامی به شهرت) زندگی‌نامه‌ی خودنوشت نویسنده‌ی معروف و معاصر چینی مو یان، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل است. این کتاب تاریخ مردم چین را روایت می‌کند و نگرشی از پایین به بالا دارد و بی‌ثباتی‌های این کشور را به تصویر می‌کشد.

مو یان با تمرکز بر رویدادهای کوچک و روزمره زندگی افراد مختلف. داستانش را پیش می‌برد و هنگام روایت آن گاهی زمان را در هم می‌ریزد. او با شرح و اغراق در حوادث، زندگی مردم عادی تاریخ را توصیف می‌کند.

وی به عنوان یک نویسنده حرفه‌ای با نوشتن داستان‌های کوتاه در قالب اتوبیوگرافی و یا برعکس، تغییرات سیاسی و اجتماعی‌ای که در کشورش رخ داده را بازگو کرده و این گونه خود را به اثبات رسانده است. برخلاف بیشتر داستان‌پردازان تاریخی چین که از رویدادهای سیاسی صحبت می‌کنند، کتاب تغییر معرف تاریخ مردم است.

تغییر کتابی است برنده ی جایزه ی نوبل ادبیات که کمیته نوبل ادبیات در وصف آن گفته است “از طریق به هم آمیختن فانتزی و واقعیت، و نیز چشم اندازهای تاریخی و اجتماعی، مو یان جهانی را به تصویر می‌کشد که در پیچیدگی‌اش یادآور نوشته‌های ویلیام فاکنر و گابریل گارسیا مارکز است و در عین حال نقطه‌ی عزیمت خود را در ادبیات قدیمی چینی و در سنت شفاهی آن می‌یابد. “

قسمتی از کتاب تغییر:
آموزگار ژانگ با لحنی تحقیرآمیز گفت: «عالیه! حقیقتاً عالی! حالا ببینیم شما می‌تونین حدس بزنین کدوم ذهن خلاق اون رو نوشته.» ما نظری نداشتیم؛ بنابراین به این طرف و آن طرف و جلو و عقب نگاه کردیم. به امید آنکه نویسندۀ انشای عالی را پیدا کنیم تا اینکه چشممان به صورت هی ژیوو افتاد.

او به‌عنوان بزرگ‌ترین و قوی‌ترین شاگرد کلاس اجازه داشت که هم‌میزی‌اش را انتخاب کند. ازاین‌رو آموزگار ژانگ او را در نیمکت آخر در انتهای کلاس تنها نشانده بود. ناگهان همۀ نگاه‌ها به‌سمت او مایل شد و صورتش قدری سرخ و ظاهراً کمی دستپاچه شد. البته بعد از کمی دقت آثاری از خجالت و دستپاچگی در چهره‌اش ندیدیم.

برخلاف تصور ما لبخندی رضایت‌بخش، شیطنت‌آمیز و تقریباً موذیانه در صورتش پدیدار شد که از عملکرد خود راضی است. ازآنجایی‌که لب بالایی‌اش کوتاه‌تر از لب پایینی بود، وقتی می‌خندید دندان‌های زردرنگ فاصله‌دار بالایی و لثه‌های بنفش‌رنگش پیدا می‌شد. در همان لحظه به‌سرعت خود را مشغول یکی از سرگرمی‌هایش کرد. او به‌شدت به درست کردن حباب‌های کوچک از بین دندان‌های فاصله‌دارش و معلق بودن آن‌ها در هوا علاقه‌مند بود.

آموزگار با عصبانیت تمام دفتر انشاء را مثل بشقاب‌پرنده به طرفش پرت کرد. ولی متأسفانه به یکی از دانش‌آموزان واقعاً خوب کلاس؛ یعنی «دو بائوهوآ» برخورد کرد و او با حالتی از تنفر آن را برداشت و به پشت سرش پرت کرد. آموزگار ژانگ گفت: «هی ژیوو! به ما بگو چرا دوست داری پدر لو ونلی باشی؟»

اما او همچنان به باد کردن حباب‌ها ادامه می‌داد. ژانگ با صدای بلندتری فریاد زد: «بلند شو!» هی ژیوو با حالتی از غرور و بی‌اعتنایی از جای برخاست. دوباره آموزگار با حالت اعتراض گفت: «به ما بگو چرا می‌خوای پدر لو ونلی باشی؟»

ناگهان صدای گریۀ لو ونلی هم‌نیمکتی من بلند شد که از شدت گریه سرش را روی نیمکت گذاشت. با اینکه چند سال از این ماجرا می‌گذرد ولی تاکنون دلیل رفتارش را متوجه نشدم.