بازگشت روسیه به خاورمیانه

در اوایل دهه ۱۹۷۰ بیش از نیمی از حکومت‌های پادشاهی عربی ساقط، و دولت‌های مشتاق به تغییرات بنیادی اجتماعی و سیاسی جایگزین آنها شدند. در مصر بیش از بیست هزار مستشار نظامی – که در ابتدا لباس عادی در بر داشتند و سپس ملبس به یونیفرم‌های نظامی مصری شدند – در آن زمان مشغول فعالیت شدند. تمرکز این مستشاران روی نیروی هوایی مصر در مقابل نیروی هوایی اسرائیل بود و چنان با موفقیت این کار را پیش بردند که به نظر می‌رسید بر بسیاری از مزیت‌های نسبی هوایی اسرائیل غلبه کرده‌اند.

مسکو به پایگاه‌های نظامی مصر در اسکندریه و مرسا متروح، و نیز پایگاه نیروی دریایی سوریه در طرطوس دسترسی کامل پیدا کرد. در ۱۹۷۱ موافقتنامه همکاری‌های دولتی بین قاهره و دمشق، و در سال بعد بین قاهره و بغداد منعقد شده مسکو همچنین نفوذ خود را در مغرب گسترش داد: الجزایر کمک‌های فنی و مالی و نیز چندین وام بانکی برای خرید تجهیزات نظامی دریافت کرد و رابطه شوروی با قزافی در لیبی نیز بسیار تنگاتنگ شد.

در این دوره زمانی بسیار مشهود بود که اتحاد جماهیر شوروی با موفقیت دولت‌های منطقه را هر چه بیشتر به لحاظ اقتصادی و سیاسی به خود وابسته کرده است. قابل ذکر است که گرچه اتحاد جماهیر شوروی به دنبال بهره برداری از واقعیت‌های منطقه‌ای برای تضعیف غرب و گسترش نفوذ خود بود، کشورهای منطقه نیز به نوبه خود به دنبال بهره برداری بیشتر از شوروی بودند. به لحاظ جغرافیایی، کشورهای عربی حیاط خلوت شوروی نبودند و برای بیرون آمدن از زیر یوغ این کشور آزادی عمل بیشتری داشتند.