ائوریپیدس (پنج نمایشنامه)
درباره نویسنده ائوریپیدس:
اوریپیدس (Euripides) به سال ۴۸۰ یا ۴۸۴ و نیز به قولی ۴۸۵ ق. م تولد یافت و در سال ۴۰۶ یا ۴۰۷ ق. م در مقدونیه بدرود حیات گفت. پدرش منهسارکید از ثروتمندان شهر فولا و مادرش را اگر چه آریستوفانس کینهتوزانه دورهگرد معرفی مینماید، لیکن از خاندانی بزرگ بود. اوریپیدس از تربیت بالایی برخودار و تحت تعلیم آناکساگوراس و پرودیکوس بوده و علاقه وافری به مطالعه مسائل فلسفی داشت. لیکن با تمام این احوال به شعر و تئاتر روی آورد. به قول ویل دورانت وی «اولین شارمندی بود که در یونان کتابخانه بزرگی برای خود فراهم کرد.» اوریپیدس در ۲۵ سالگی به نویسندگی روی آورد و مدت پنجاه سال به نوشتن ادامه داد و ۲۲ بار در جشنهای دیونوسیوس شرکت کرد و پنج و به قولی چهار مرتبه رتبه اول مسابقات را به خود اختصاص داد و نخستین جایزه را در سال ۴۴۱ ق. م ربود.
آریستوفانس از جمله کسانی بود که افکار الحادی اوریپیدس را حتی پس از مرگ وی مورد حمله و انتقاد قرار داد. به گونهای که به قول ویل دورانت، اوریپیدس «در حدود سال ۴۱۰ ق. م به الحاد متهم شد و اندکی پس از آن، هوگیائونون تهمت دیگری بر او وارد کرد که قسمت عمدهٔ دارایی وی را به خطر میافکند.» سرانجام اوریپیدس در سال ۴۰۸ ق. م دعوت آرخلائوس پادشاه مقدونیه را پذیرفت و در آنجا مورد عزت و احترام فراوانی واقع شد. در همانجا نیز نمایشنامهای تحت عنوان آرخلائوس به رشته تحریر درآورد. وی در شهر پلا نیز دو نمایشنامه با عناوین ایفیگینیا در آولیس و باکخای نگاشت که پس از مرگش توسط پسرش به اجرا درآمده، جایزه دیونوسیوس را به خود اختصاص دادند.
اوریپیدس هجده ماه پس از ورود به پلا درگذشت. پس از اوریپیدس دوران طلایی تراژدی رو به زوال گذاشت. البته پس از وی نمایشنامهنویسانی نسبتاًً قوی پای بر عرصهٔ تراژدی نهادند. لیکن همچون سه تراژدینویس بزرگ، آیسخولوس، سوفوکلس، اوریپیدس] موفقیتی حاصل نکردند. تا آنجا که در سال ۳۵۰ ق. م در اعیاد و جشنها، مسابقه تراژدی برگزار نمیشد و این رشته که دارای مقررات و قوانین فنی سخت و نیز جنبه شدید مذهبی میبود، جای خود را به شعبه دیگری از درام، یعنی کمدی واگذار کرد که فاقد چنین قوانینی بود. در واقع باید گفت حیات کمدی یونان مدیون افکار و مبارزات اوریپیدس است. بدان گونه که در تاریخ تئاتر اروپا آمدهاست: «بدون او رشد کمدی سنتی یونان امکانپذیر نبود.»
درباره کتاب ائوریپیدس:
ائوریپیدس یا اوریپید تراژی نویس دوران آتن باستان بود. او در کنار آیسخلوس و سوفوکل، یکی از سه تراژدی نویس یونان باستان است که از آنها نمایشنامههای کامل به جا مانده است. برخی از محققین باستان نود و پنج نمایشنامه را به او نسبت دادهاند، اما برخی می گویند حداکثر نود و دو نمایشنامه بود. از این تعداد، هجده یا نوزده تای آنها کم و بیش کامل باقی ماندهاند. و بسیاری از قطعات و فراگمانهای قابل توجه از بیشتر نمایشنامههای دیگر او نیز وجود دارد. بیشتر نمایشنامههای او نسبت به نمایشنامههای اشخیلوس و سوفوکلس حفظ شدهاند، بخشی از این امر به این خاطر است که با کم شدن محبوییت آنها، محبوبیت ائوریپیدس افزایش یافته بود. او در دوران هلنیستی همراه با هومر، دموستنس و مناندر تبدیل به سنگ بنای آموزش ادبیات کهن شد.
ائوریپیدس با نوآوریهای تئاتری خود تأثیرات چشمگیری بر درام تا زمان مدرن داشته است، به ویژه با نمایش دادن قهرمانان سنتی و اسطورهای به عنوان مردم عادی در شرایط خارقالعاده.. این رویکرد جدید، او را به سمت تحولات پیشگامانهای سوق داد که بعدها نویسندگان کمدی با آن سازگار شدند که برخی از آنها ویژگیهای عاشقانه است. تمرکز بر زندگی درونی و انگیزههای شخصیتهای خود، عملی بود که تا پیش از او در درام نویسی ناشناخته بود. او خالق … آن قفسی بود که تئاتر اتللوی شکسپیر، فدر راسین، ایبسن و استریندبرگ در آن زنان و مردانی را زندانی کردهاند که شدت عشق و نفرت خود یکدیگر را نابود میکنند.
این کتاب مجموعهای از 5 نمایشنامه از ائوریپیدس است که که توسط مترجم زبردست، عبدالله کوثری گزینش و ترجمه شدهاند. این پنج نمایشنامه عبارتند از: مدئا، ایپولیتوس، الکترا، زنان تروا، باکخانتها.
قسمتی از کتاب ائوریپیدس:
(صحنه، جلو خانهی مدیا و یاسون در کورینت. در سمت راست جادهای است که به کاخ شاهی میرود. در سمت چپ راهی که به معبد میرسد. دایه تنهاست.)
دایهای کاش که آرگو، آن کشتی تیزتاز، چنان چالاک
از آن دو صخرهی کبود برهم کوبا گذر نمیکرد
ای کاش که کاجهای تناور درههای پلیون
به زخم تبر از پای درنمیآمد
تا پارویی در دست آن پهلوانان گردد
که پشم زرین را به شاه پلیاس هدیه بردند.
که آنگاه بانوی من، دلخسته از عشق یاسون
به شهر بلندباروی ایولكوس نمیگریخت
و دختران شاه پلیاس را به کشتن پدر برنمیانگیخت
و آنگاه از بیم کیفر گناهی چنان سهمناک
به این خاک پناه نمیآورد
و با همسر و دو فرزندش
در سرزمین کورینت منزل نمیکرد.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.