آیههای آه (ناگفتههایی از زندگی و کار فروغ فرخزاد)
درباره نویسنده ناصر صفاریان:
ناصر صفاریان نویسنده کتاب آیههای آه، (زادهٔ ۱۸ تیر ۱۳۵۴) کارگردان، مستندساز و منتقد سینمایی اهل ایران است. ناصر صفاریان ۱۸ تیر ۱۳۵۴ در تهران متولد شد. او که کارشناس زبان و ادبیات انگلیسی است، ساخت اولین فیلم مستند خود را با نام «سرد سبز» در سال ۱۳۷۸ آغاز کرد. این فیلم نخستین اثر از سه‌گانهٔ مستندی است که به زندگی و شخصیت فروغ فرخزاد می‌پردازد. دو فیلم دیگر این سه‌گانه، «جام جان» و «اوج موج» می‌باشند. از وی نقدهای سینمایی متعددی در مطبوعات به چاپ رسیده‌است. وی نایب رئیسی و عضویت در هیئت مدیره انجمن مستندسازان سینمای ایران و همچنین عضویت در هیئت مدیره انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران را در کارنامه فعالیت‌های هنری خود دارد.
درباره کتاب آیههای آه:
کتاب “آیههای آه؛ ناگفتههایی از زندگی فروغ فرخزاد” همان‌گونه که از نام آن پیداست، اثری است در باب زندگی و افکار فروغ فرخزاد، به انضمام دویست عکس منتشرنشده که برای نخستین بار در این کتاب به چاپ رسیده است. این کتاب حاصل قلم بزرگانی نظیر منوچهر آتشی، آیدین آغداشلو، م-آزاد، بهرام بیضایی، سیمین بهبهانی، محمدعلی سپانلو، هوشنگ کاووسی، پوران فرخزاد، هوشنگ گلشیری، کاوه گلستان، فریدون مشیری، داریوش مهرجویی و دیگران می‌باشد.
از همان ابتدای پژوهش، بنا را بر این گذاشتیم که بیشتر به جنبه‌هایی توجه کنیم که قابلیت بحث‌های جدید داشته باشد. وقتی در مرحله تکمیلی تحقیق، قرار شد بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، فیلم مستندی ساخته شود، ترکیب کار کمی تغییر کرد. زمان تصویربرداری، در کنار وجوه ناگفته و کمتر موشکافی‌شده زندگی، آثار و اندیشه‌های این هنرمند – به تناسب فضای فیلم – بخش‌هایی هم به اطلاع‌رسانی اختصاص داده شد.
در این میان، توجه و تأکیدمان بر این بود که با فروغ به عنوان شخصی با تمام وجوه انسانی‌اش طرف باشیم، نه در مقام اسطوره – که گام اول در بررسی چنین شخصیتی، کنار زدن هاله اسطوره‌ای اوست. در مقدمه کتابی که بخشی از آن جمع‌آوری و نوشته‌های دیگران درباره فروغ است و بخش دیگرش به شیوه اغلب کتاب‌های این‌چنین، گلچینی از شعرهای او، آمده است: «از شما چه پنهان، خیلی حرف‌ها و شعرها را که مربوط به نوجوانی و جوانی و حکایت‌های خام‌کامگی‌های اوست از کتاب حذف کرده‌ام تا فروغ را آن‌گونه که باید باشد عرضه کرده باشم.»
اما برای ما «باید باشد»ی وجود نداشت تا این هنرمند را با تخت خود اندازه بگیریم که اگر کوتاه بود بِکِشیمش و اگر بلند، بِبُریمش. ما فروغی را که بوده تصویر کرده‌ایم، نه فروغی که بعضی در ذهن خود ساخته‌اند، فروغی با تمام ابعاد وجود، نه آن‌طور که برخی دوست دارند بُعدهایی از وجودش را نادیده بگیرند…
کتاب متن کامل گفت‌وگوهایی است که برای ساخت فیلم‌های مستند «سه‌گانه فروغ فرخزاد» (ساخته ناصر صفاریان) انجام شده است. از همان ابتدای پژوهش، بنا را بر این گذاشتیم که بیشتر به جنبه‌هایی توجه کنیم که قابلیت بحث‌های جدید داشته باشد. وقتی در مرحله تکمیلی تحقیق، قرار شد بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، فیلم مستندی ساخته شود، ترکیب کار کمی تغییر کرد. زمان تصویربرداری، در کنار وجوه ناگفته و کمتر موشکافی‌شده زندگی، آثار و اندیشه‌های این هنرمند به تناسب فضای فیلم بخش‌هایی هم به اطلاع‌رسانی اختصاص داده شد…
فروغ در مقام شاعر الهام بخش و نوگرای معاصر ایران، با رفتار و هنرش و با واژگانی کاملا فرهنگی سخن می گوید و در شعر خود به ندرت با زبان فلسفی که می تواند همه جا و همیشه به کار رود، سخن گفته است. به نظر او مسائلی نظیر عشق، مرگ و … با لحظات خاصی از زندگی ایرانیان گره خورده است.
قسمتی از کتاب آیههای آه:
فروغ بارها به سخت گیری پدرش اشاره کرده. مگر پدرش چه جور سخت گیری‌هایی می‌کرد؟
مثلا من باید به کارهای بچه‌ها می‌رسیدم، یک روز کفش می‌خواستند، یک روز لباس می‌خواستند، یک روز چیز دیگر و وقتی بچه‌ها را می‌بردم خیابان مثلا لاله زار، پدرشان ناراحت می‌شد و غر می‌زد. از این سخت گیری‌ها می کرد. ځب سخت گیری‌های پدرانه بود دیگر؛ «راه کج نرو»، «این کارو نکن»، «اون کارو بکن»، «کاغذ ننویس» و … ولی فروغ را خیلی دوست داشت.
فروغ نوشته چون پدرش نظامی بوده، می‌خواسته بچه‌هایش را با انضباط تربیت کند و خیلی سخت گیری می‌کرده، اخلاق پدرش در خانه چه طور بود؟
می‌دانی اخلاقش چه طوری بود؟ اصلا نشان نمی‌داد چه کسی و چه چیزی را دوست دارد. تا بیرون از خانه بود غش غش می‌خندید، اما همین که پایش به در خانه می‌رسید اخم می‌کرد و خودش را برای من و بچه‌ها می گرفت. اخلاقش این طوری بود.
بچه‌ها دوستش داشتند؟
خب پدرشان بود دیگر. هم دوستش داشتند، هم از او می‌ترسیدند.
رابطه فروغ با دوست‌هایش چه طور بود؟ اصلا دوست و همبازی داشت؟
نه آن طور که بچه‌ها بیایند و بروند. خیلی دختر سنگینی بود؛ حوصله مردم را هم نداشت. سرش بیشتر به کتاب و دفتر گرم بود. پوران و فروغ همیشه مشغول خواندن و نوشتن بودند.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.