ایلات و عشایر فارس
درباره نویسنده ای تی ویلسون:
سر آرنولد ویلسون نویسنده کتاب ایلات و عشایر فارس، نظامی انگلیسی بود که از سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ کمیسر مدنی بریتانیا در بغداد بود. وی همچنین مأمور اداره سیاسی هندوستان بود. ویلسون به خاطر نقشی که در اداره استعماری میانرودان در زمان جنگ اول جهانی و بعد از آن داشت شهرت یافت. پس از انقلاب ضداستعماری مردم عراق در سال ۱۹۲۰، آرنولد ویلسون برکنار شده و سر پرسی کاکس به جای او منصوب شد. آرنولد ویلسون بر کشف نخستین چاه نفت خاورمیانه در مسجدسلیمان در سال ۱۹۰۸ نظارت داشت. ویلسون کتابهای زیادی نیز نوشت که از جمله آنها «خلیج فارس»، «جنوب غربی ایران» و «کانال سوئز» بودهاست.
درباره کتاب ایلات و عشایر فارس:
آنچه اینک تحت عنوان عشایر فارس ارائه میشود، ترجمه بخشی از یک گزارش مفصلتر از کپتین آرنولد ویلسون به نام گزارش فارس و ترجمه یک گزارش مستقل به نام گزارش درباره عشایر فارس به قلم کپتین ای. جی. کریسچن که هر دو در بحبوحه تحرکات سیاسی و نظامی بریتانیا در صفحات جنوبی کشور، در سالهای جنگ اول جهانی تدوین و برای استفاده مقامات بریتانیایی به صورتی محدود تکثیر شدند.
البته این دو گزارش، گزارش های نادر و منحصر به فردی نبودند. مقامات بریتانیایی از همان مراحل نخست توجه خود به صفحات جنوبی ایران برای آشنایی با این حوزه رشته بررسیهایی را آغاز کردند که حتی بعد از پشت سر گذاشته شدن دوره اوج آن توجه و درگیری در سال های جنگ اول جهانی، تا سالها بعد از جمله در خلال جنگ دوم جهانی – نیز ادامه یافت، و امروزه با توجه به فقدان هرگونه گزارش مشابه داخلی، تا جایی که به دوره معاصر مربوط میشود، مهمترین مآخذ موجود در این خصوص محسوب میشوند.
در تدوین گزارشهایی از این دست چنین به نظر میآید که مقامات بریتانیایی علاوه بر تحقیقات میدانی و پرس و جو از مطلعين محلی، به پارهای از مآخذ منتشر شده مانند فارسنامه ناصری و یا ایالت فارس گوستاو دمرنی، مستشار وزارت داخله نیز مراجعه کرده باشند.
کیتین – سیر- آرنولد تالبوت ویلسون بعدی (۱۹۴۰-۱۸۸۴) از چهرههای صاحب نام حوزه ایرانشناسی است و پارهای از آثار او نیز به فارسی ترجمه و منتشر شدهاند، نیازی به معرفی ندارد اما در مورد کپتین ای.جی. کریسچن که نیاز به معرفی دارد، جز آنکه افسر ستاد پليس جنوب بوده است و در گزارشهای مربوط به زدوخوردهای نظامیان بریتانیا با ایل قشقایی در سالهای پایانی جنگ اول جهانی به عنوان افسر ستاد حضور داشته است به اطلاعات دیگری دست نیافتیم.
در این کتاب، علاوه بر قسمت عشایری گزارش فارس کپتین ویلسون بخش مربوط به تاریخ فارس» این بررسی نیز ترجمه شد تا در مقام نوعی مقدمه تاریخی بر سرگذشت ایلات مزبور که پارهای از آنها خود از نقش آفرینان اصلی این تحولات بودند، به کار آید.
قسمتی از کتاب ایلات و عشایر فارس:
تاریخ باستان. «فارس» یا «فارستان» همان «پرسیس» که در آغاز فقط عنوان امپراتوری ایران بود به شکلگیری نامی منجر شد که اروپاییان از دیرباز به کل [این سرزمین ] اطلاق کردند. اگرچه شاهان ساسانی بیشتر پایتختهای غربیتر را میپسندیدند، اما پاسارگاد، پرسپولس و استخر پایتختهای آنها در این ایالت قرار داشت و در نزدیکی کاخها و آرامگاه نیاکانشان در اینجا به صورت سنگ نوشتهها و حجاریها، ردی از حکمروایی شکوهمند خود بر جای گذاشتهاند.
در مراحل نخست متلاشی شدن [فرمانروایی] خلفاء و تحلیل نهایی این امپراتوری ناکارآمد بود که رشتهای از سربازان جاه طلب جویای بخت به نیروی شمشیر خود تشکیل یک پادشاهی مستقل را تحقق بخشیدند. نخستین آنها يعقوب ليث سیستانی بود، بنیانگذار سلسله صفاری در اواخر قرن نهم. پس از صفاریها، دیلمیها یا خاندان آل بویه پا به میدان گذاشت که بنیانگذارش یک ماهیگیر بود. سپس نوبت به سرریز سلجوقیان رسید. یکی از امرای ترک به ایالت فارس منصوب شد و او در اداره امور آنچنان موفق بود که در فاصله سالهای ۱۰۶۶ تا ۱۱۴۹، هفت حکمران بعدی از خانواده او بودند.
در همان سال، سنقر بن مودود یکی از رؤسای ترکمن به حکومت سلجوقیان…
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.