استراتژی اقیانوس آبی

استراتژی اقیانوس آبی

درباره نویسندگان دبلیو چان کیم و رنه مابورنیا:

دبلیو چان کیم، مدیرعامل موسسه استراتژی اقیانوس آبی INSEAD و استاد مدیریت استراتژی و مدیریت بین المللی است. کتاب «استراتژی اقیانوس آبی» که با همکاری رنه موربورن نوشته شده، بیش از 3.6 میلیون نسخه فروخته است. این کتاب به عنوان یکی از تاثیرگذار و پرفروش‌ترین کتاب‌های استراتژیک در دنیا شناخته شده است.

رنه مابورنیا، استاد برجسته‌ی استراتژی در INSEAD، از بزرگترین مدرسه‌های کسب و کار در جهان است. او کتاب استراتژی اقیانوس آبی را با همکاری کیم نوشت و از طریق آن به موفقیت چشمگیری دست یافت. رنه مابورنیا در هیأت مشاوران رئیس جمهور «باراک اوباما» برای دو دوره‌ی ریاست جمهوری خدمت کرده است. او همچنین عضو انجمن جهانی اقتصاد است.

پیرو موفقیت‌های کتاب، کیم و مابورنیا به عنوان مشاور کسب و کار در چندین کشور فعالیت می‌کند و جزو برترین مربی و مدرس‌های مدیریتی در رتبه‌بندیMBA   قرار گرفته است. او عضو فدراسیون جهانی اقتصادی و عضو مشورتی اتحادیه اروپا است. مابورنیا هم‌چنین جایزه‌ی «Noble Colloquia» را برای رهبری کسب و کار و ارتقای تفکر اقتصادی دریافت کرد.  

درباره کتاب استراتژی اقیانوس آبی:

کتاب ‌استراتژی اقیانوس آبی؛ چگونه فضای بازاری بدون مدعی خلق کنیم که در آن رقابت معنا ندارد با بررسی اشتباهات رایج شرکت‌های تک حوزه‌ای و سازمان‌هایی با کسب و کارهای چندگانه، دام‌هایی را که باید برای موفقیت در کسب و کار از آن‌ها اجتناب کرد را نام برده و با ارائه‌ی مثال‌های متنوع روش‌های رهایی از آن‌ها را شرح می‌دهد.

این کتاب با معرفی مفهوم «اقیانوس سرخ» به معنای فضاهای رقابتی مسموم که صنایع در آن اغلب مرزهای مشخص و قوانین ثابتی دارند، از وضعیتی در کسب و کار حرف می‌زند که شرکت‌ها در آن برای پیشرفت و رسیدن به سهم بیشتر از تقاضا وارد رقابت با شرکت‌های مشابه خود می‌شوند. این شرکت‌ها با کاهش هزینه‌های منابع انسانی خود سعی می‌کنند قیمت‌های بهتری برای محصول ارائه کنند و با سرمایه‌گذرای در محصولات مشابه به رقابتی پر استرس وارد می‌شوند که همیشه به موفقیت ختم نمی‌شود.

در مقابل، «اقیانوس آبی» به این مفهوم است که شرکت‌ها به جای اصرار بر رقابت در بازارهایی با تعداد رقبای بسیار به سمت کسب و کارهایی بروند که هنوز بازار مشخصی برای آن‌ها شکل نگرفته است و ناشناخته‌اند. شرکت‌ها در این وضعیت با روی آوردن به نوآوری می‌توانند بازارهایی برای محصولات خود به ‌وجود آورند و با بی‌معنا کردن رقابت در ایجاد تقاضای جدید، ارزش شرکت را بالا برده و هزینه‌ها را کاهش دهند.

کتاب پس از شرح عواملی که شرکت‌ها را در وضعیت اقیانوس سرخ قرار می‌دهد، درباره‌ی وضعیت اقیانوس آبی مثال‌هایی از شرکت‌های موفق در این زمینه می‌آورد و ابزارها و روش‌های رسیدن به فضای بدون رقابت را بیان می‌کند. درک ماهیت فرایندی و خاصیت بازآفرینی روش‌های دستیابی به اقیانوس‌های آبی شرط اساسی برای نهادینه کردن وضعیت اقیانوس آبی در سازمان است. موفقیت هرگز یکدفعه و تصادفی رخ نمی‌دهد.

قسمتی از کتاب استراتژی اقیانوس آبی:

با اینکه اصطلاح «اقیانوس‌های آبی» جدید است، اما مفهوم و موجودیتِ آنها جدید نیست. آنها جزو ویژگی‌های محیط کسب‌وکار در گذشته و حال بوده‌اند. به صد سال پیش برگردید و از خود بپرسید، چه تعداد از صنایع امروزی در آن زمان ناشناخته بودند؟ و در پاسخ خواهید گفت: بسیاری از صنایع حتی در سطح صنعت خودرو، ضبط موسیقی، هوانوردی و هواپیمایی، پتروشیمی، بهداشت، و مشاوره مدیریت کاملاً ناشناخته بودند، یا تازه در آن زمان درحال ظهور بودند. حال فقط زمان را سی سال به عقب برگردانید.

دوباره، انبوهی از صنایع چند میلیارد دلاری را می‌بینید که به یکباره ظاهر می‌شوند – سرمایه‌گذاری‌های مشترک، تلفن‌های موبایل، نیروگاه‌های گازی، بیوتکنولوژی (زیست فناوری)، فروشگاه‌های زنجیره‌ای ارزان، سیستم‌های حمل و نقل سریع بسته‌ها، خودروهای کوچک حمل و نقل، تخته‌های برف‌سُری (اسنوبورد)، قهوه‌فروشی‌های مدرن، ویدیو یا سیستم‌های تصویری خانگی، و بسیاری دیگر مانند آنها فقط در سی سال اخیر به وجود آمده‌اند. فقط سه دهه قبل، هیچ‌یک از این صنایع حضورِ معناداری در محیط کسب‌وکار نداشتند.

حال زمان را بیست سال جلوتر ببرید، یا حتی پنجاه سال، و از خود بپرسید چه تعداد از صنایعی که الان ناشناخته هستند، در آن زمان وجود خواهند داشت. اگر تاریخ نوعی پیش‌بینی برای روندهای آینده باشد، دوباره پاسخ این است که صنایع متعددی در آینده خواهند آمد که حالا وجود ندارند.

واقعیت این است که صنایع هرگز متوقف نمی‌مانند. آنها به‌صورتی پیوسته ظهور می‌کنند و تکامل می‌یابند. عملیات بهبود می‌یابند، بازارها توسعه می‌یابند، و بازیکنان می‌آیند و می‌روند. تاریخ به ما می‌آموزد که ما دارای ظرفیتی هستیم که به شدت دستِ کم گرفته شده است؛ ظرفیتی بزرگ برای خلق صنایع جدید و بازآفرینی صنایع موجود. در واقع، سیستمِ طبقه‌بندی استانداردِ صنایع (اس.ای.سی.) که پنجاه سال عمر دارد و توسط سنسوسِ ایالات متحده منتشر شد، در سال ۱۹۹۷ جای خود را به سیستم استاندارد طبقه‌بندی صنایع آمریکای شمالی داد.

سیستمِ جدید، ۱۰ بخش صنایع در اس.ای.سی. را به بیست بخش توسعه داد تا بازتابی از واقعیت‌های درحال ظهور در قلمروهای صنعتی جدید را به دست دهد. برای مثال، بخشِ خدمات در سیستم قدیم، حالا به هفت بخش تجارتی، توسعه داده شده است که طیفی از صنایع، از اطلاعات تا بهداشت و تعاون اجتماعی را در بر می‌گیرند. با فرض آنکه این سیستم‌ها برای استانداردسازی و تقویتِ پیوستگی طراحی شده‌اند، این چنین جایگزینی‌هایی نشان می‌دهند که بسطِ اقیانوس‌های آبی تا چه حد اهمیت داشته‌اند.

اما با وجود تمام این موارد، همچنان، کانونِ توجه تفکر استراتژیک بر محور استراتژی‌های رقابتیِ اقیانوس سرخ استوار بوده است. توجیه این جهت‌گیری تا حدی از این بابت است که استراتژیِ سازمانی به شدت تحتِ تأثیر ریشه‌های آن در استراتژی نظامی، قرار دارد.